سفرنامه مكّه؛ عباسقلي بن شهباز كمررودي نوري مازندراني

پيشينه اين سفرنامه به سال 1246ـ 1245ق. بازمي گردد. به نوشته عباسقلي كمررودي، صاحب سفرنامه كه از اهالي كمر رود نور مازندران بوده، حركت از حضرت عبدالعظيم حسني(ع)  (شهر ري) آغاز شده،  به سوي اصفهان و شيراز و بندر بوشهر ادامه مي يابد و در روز 15 جمادي الآخر 1245 قمري،  با كشتي به سوي بندر عباس، و از آنجا به سوي بندر مُخا در يمن و از بندر مُخا به مقصد جدّه  مي روند و پس از 14 روز دريانوردي، به جهت وجود باد مخالف، به عمّان برمي گردند و از آنجا با شتر به سوي مكّه سفر مي كنند. وي 33 روز در مكّه معظّمه توقّف داشته و بجز  اداي مناسك حج، تعداد 450 طواف ـ نَه شوط ـ  بر گرد خانه كعبه انجام داده، و در مدينه النبي(ص) 6 روز توقّف داشته است.