بررسي اثر مهار زيستي قارچ Macrophomina phaseolina توسط باكتري سودوموناس فلورسنت بر روي لوبيا و ارزيابي ميزان فنل كل ريشه

بيماري پوسيدگي ذغالي ناشي از قارچ phaseolina Macrophomina يكي از مهم‌ترين بيماري‌هاي خاكزاد گياهان مختلف از جمله لوبيا است كه همه ساله خسارت قابل‌توجهي به اين محصول وارد مي‌سازد. مهار زيستي بيماري پوسيدگي ذغالي اهميت زيادي دارد زيرا كنترل شيميايي اين بيماري علاوه بر تاثير سو بر محيط زيست‌، ميكروفلور و حاصل‌خيزي خاك، مشكل و گاه بي‌تاثير است. سودوموناس‌هاي فلورسنت با توليد و ترشح آنتي‌بيوتيك‌ها، آنزيم‌ها، سيدروفورها و برخي هورمون‌هاي گياهي، علاوه بر محدود كردن يا توقف رشد بيمارگرهاي گياهي به ويژه قارچ‌ها، سبب افزايش رشد گياهان نيز مي‌شوند. در اين پژوهش به ‌منظور مهار زيستي قارچ M. phaseolina، در تابستان 1394 نمونه‌برداري از مزارع لوبياي آلوده در شهرستان خرم‌آباد (لرستان، ايران) صورت گرفت. پس از شناسايي جدايه‌هاي قارچي، آزمون بيماري زايي در گلخانه انجام و جدايه بيمارگر با قدرت بيماري زايي بيش تر جهت ادامه آزمايش‌ها انتخاب شد. توانايي آنتاگونيستي هشت سويه بيوكنترل Pseudomonas fluorescens كه توانايي مهارزيستي آن ها در مطالعات قبلي به اثبات رسيده بود، در مقابل قارچ phaseolina M. در شرايط آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. بازدارندگي از رشد M. phaseolina، با استفاده از آزمون كشت متقابل، اثر تركيبات خارج سلولي باكتري و تركيبات فرار ضدقارچي توليد شده توسط سويه‌ها ارزيابي شد. سويه P. fluorescens UTPf125 كه در تمامي آزمايش‌ها بيش ترين بازدارندگي از رشد ميسليومي بيمارگر را نشان داد به‌ عنوان سويه منتخب در آزمون‌هاي گلخانه‌اي مورد استفاده قرار گرفت و سبب كاهش معني‌دار (50 درصد) ميزان بيماري و افزايش معني‌دار وزن تر و خشك بوته‌ها شد. محتواي فنل كل در روزهاي 1، 3، 5، 7 و 9 پس از مايه‌زني با بيمارگر اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه ميزان فنل كل در روزهاي سوم و پنجم پس از مايه‌زني به بيش ترين مقدار خود رسيد، سپس در روزهاي هفتم و نهم كاهش يافت.