ارزيابي كارايي و رشد بهره وري صنعت حمل و نقل مسافربري: كاربرد تابع تجزيه پذير مرزي

Evaluating Efficiency and Productivity Growth in Passenger Transportation Industry: Application of Stochastic Frontier Function

هدف محوري پژوهش حاضر ارزيابي رشد بهره‌وري كل عوامل و انواع مولفه‌هاي كارايي موثر بر آن در شركت‌هاي حمل‌ونقل هوايي بخش مسافربري كشور ايران است. بدين منظور از رويكرد پارامتريك تابع توليد تجزيه‌پذير مرزي استفاده مي شود كه در آن رشد بهره‌وري عوامل توليد، متاثر از نرخ رشد پيشرفت فني، تغييرهاي كارايي فني، و كارايي مقياس است تا ضمن بهره‌گيري از داده‌هاي 12 شركت فعال در صنعت هوايي ايران در سال‌هاي 1397-1390 به اين مهم پرداخته شود. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه سال 1393 بيشترين ضريب نرخ رشد بهره‌وري را به خود اختصاص مي دهد. همچنين، در بين عوامل موثر بر رشد بهره‌وري عوامل توليد، تغييرهاي كارايي فني و كارايي مقياس بيشترين اثرگذاري را دارند. علاوه بر اين، نتايج دلالت بر آن دارد كه با افزايش سهم بازاري هر شركت، ناكارايي در اين صنعت كاهش مي يابد. بنابراين، سهم بازاري همسو با نرخ رشد پيشرفت فني، تغييرهاي كارايي فني، و بهره‌برداري از صرفۀ مقياس به عنوان عوامل افزايش دهندۀ بهره‌وري عوامل توليد و كارايي در اين صنعت به شمار مي روند.

The main purpose of this study is to measure the productivity and efficiency of Iran’s airline industry. To meet this ends, the data of 12 companies in the airline industry were used over the period 2011-2018. Also, this article sought to measure total factor productivity, technological progress, scale efficiency, and changes in technical efficiency by using a stochastic frontier and parametric approaches. The results show that the highest total factor productivity and change efficiency occurred in 2014. Moreover, among the effective factors on productivity, the change efficiency and economies of scale have the greatest impact. Although some of the companies exhausted all the scale economies, some still have not done that yet. Therefore, by increasing product scale and air fleet capacity, economies of scale can be exploited further. In addition, the results imply that increasing the market share of each company leads to a reduction of inefficiency in this industry. Thus market share being aligned with technological progress, scale efficiency and change efficiency are the determining factors in enhancing total factor productivity and efficiency in this industry.