كليدواژه :
ديوارنگاري , پارچه‌هاي قلمكار , عصر قاجار , حمام مهدي‌قلي‌خان , خوانش مضامين
چكيده فارسي :
نقوش تزئيني در معماري و منسوجات عصر قاجار منعكس كننده آراء هنرمندان عصر بوده است. تغييرات نقش پردازي بنابر زيباشناسي زمانه و ميزان آرمانگرايي هنرمندان متفاوت است. اهداف اصلي پژوهش، بررسي مضامين نقوش تزئيني در معماري و منسوجات قجري و تبيين آراء هنرمندان ايراني در اجراي تصويرنگاري در هنر عصر قاجار است. پرسش اساسي اين نوشتار، كيفيت مضامين عاشقانه و حماسي نقوش تزئيني در معماري حمام مهدي قليخان و سه پارچه قلمكار و خوانش محتوايي آنها است. روش تحقيق، توصيفي تحليلي با رويكرد تاريخي و شيوه جمع آوري اطالعات، اسنادي است. نتايج تحقيق گواه آن است كه مضمون نقش مايه ها اكثراً روايي
و در شرح رخدادي بوده است. عناصر تأثيرگذار در ديوارنگاره هاي حمام مهدي قليخان مشهد و پارچه هاي قلمكار تحت نظر هنرمندان اين دوره در قالب مضامين اساطيري، حماسي و زندگي روزمره كه ريشه در باورها و اعتقادات مردم داشته، بوده است. عالوه بر مضامين قراردادي و سفارشي همچون درباريان و اعيان، صحنه هاي تاريخي، داستاني، جنگ و شكار، از موضوعات گل، دختران، زندگي روزمره، ماه تولد و اسليمي ها و مذهبي استفاده شده است. شيوه كلي ترسيم نقش مايه ها اغلب بر اساس اصول ذهني هنرمند، بدون رعايت پرسپكتيو، آرمانگرايي در اندام ها و گاه تشابه نمايي با واقعيت و بدون رعايت مقياس در سطح زمينه براي پر كردن متن اثر، فضاسازي مشترك و مطابق ايده هنرمند در انواع آثار هنري، گاه فرنگي گرايي در كاربرد اشيا و نحوه چيدمان زمينه و البسه بوده كه همگي بر اساس تحوالت فرهنگي و تغييرات گرايش در آداب و باورها متغيرند.
چكيده لاتين :
Decorative motifs in Qajar era architecture and textiles reflect the views of
artists.The motifs are different from the aesthetics of the time and the level
of idealism of the artists.The research objectives are to study the themes of
decorative motifs in the Qajar architecture and textiles and to explain the
characteristics of Iranian artists' imagery in performing arts in the art of Qajar
era.The question of this article is how the romantic and epic themes of
decorative motifs are in the Mahdiqulikhan bath architecture and the three
cloth makers and their content matching.The method of research, analytical
descriptive and information gathering method is documentary.The results of
the research indicate that the content of the presentations has been mostly
narrative and in the description of the event.The elements affecting the
Mahdiqolikhan baths in Mashhad and the Qalamkar fabrics in the form of
mythical, epic, and life, rooted in people's beliefs.In addition to custom
themes such as lords, historical scenes, stories, hunting,have been used for
flowers, girls, birthdays and religion.The general way of drawing is often
based on the artist's subjective principles,regardless of perspective,idealism
in the organs, and sometimes the realization of the fact and without regard to the scale of the field for filling the text of the work,common space and in
accordance with the artist's idea in a variety of artwork, the use of objects and the way of layout of the field and clothing,all of which are based on cultural changes and trends in tendencies in customs and beliefs
