شاخص هاي نژادي، زيست سنجي و تغذيه اي بز خلخالي در زيستگاه بومي آن

Rational indicators, biometrics and nutrition of Khalkhali goat in its native habitat

اين مطالعه در زيستگاه بومي و منطقه گسترش نژادي بز خلخالي با هدف شناسايي صفات نژادي، تغذيه اي و شاخص هاي ظاهري و اندازه هاي بدني انجام گرديد. براي اجراي اين پژوهش، در ابتدا مناطق پراكنش نژادي بز خلخالي مشخص گرديده، از سه بخش مركزي، خورش رستم و امامرود شهرستان خلخال به طور تصادفي در مجموع 24 روستا و از هر روستا 3 گله انتخاب و مطالعه گرديد. روش جمع‌آوري اطلاعات به شيوه پرسشنامه‌اي، مشاهده و اندازه‌گيري بود. نتايج نشان داد كه 79/3 درصد از گله‌داران به‌ روش روستايي و ‌20/7 درصد به روش نيمه عشايري با ميانگين تعداد 7/1 نفر در هر خانواده گله‌هاي خود را پرورش مي دهند. ميانگين درصد بز و بزغاله در تركيب گله‌ها 44/5 درصد، رنگ غالب بز خلخالي سياه و ابلق (سياه وسفيد)، هركدام با ميانگين 34/3 درصد بود. اغلب بزهاي خلخالي داراي شاخ بوده و تنها 26/8 درصد از آن ها بي شاخ بودند. ضرايب همبستگي بين ناحيه هاي اصلي بدن شامل ارتفاع جدوگاه، دور سينه و دور شكم در هر دو بز ماده بالغ و چپش ماده بالاي 40 درصد بود. ميانگين مدت زمان چراي بزها از مراتع و پس‌چر مزارع 8/3 ماه در سال با ميانگين 1/82 دفعه تغذيه دستي در روز بود. زمان نگه داري بزها در آغل 3/7 ماه در سال و تعداد دفعات تغذيه دستي در آغل به طور ميانگين 4/2 دفعه بود. ميانگين علوفه و كنسانتره مصرفي روزانه بزها به ترتيب 0/66 و 0/25 كيلوگرم براي هر راس بز بالغ بود. تلفات بزها بيش تر در اثر عارضه كيسه صفرا بوده و اسهال از بيماري هاي رايج آن ها مي باشد.

This study was carried out in indigenous habitat and breeding area of Khalkhali goat with the aim of identifying racial traits, nutritional, biometric and phenotypic characteristics. In order to implementthis plan, at first, the districts of the Khalkhali goat breed were identified. Then, from three parts (Central, Khorosh Rostam and Emamrudd) in Khalkhal, a total of 24 villages were selected and three herds studied from each village. The selection of villages was proportional in a randomized manner. The data collection method was a questionnaire, observation and measurement. The results showed that 79.3% of Herdsmen, were breeding their flocks in a rural way and 20.7% with a semi-nomadic way. The average number of people in each family was 7.1. The average of goats and kids in the composition of herds was 44.5%. The dominant color of Khalkhali goat was pure black and white–black, each with an average of 34.3%. Most of the goats had horns and only 26.8% have did not. Correlation coefficients between the main areas of the body, including the height of intersect, round the chest and abdomen, in both the female and yearling goats are higher than 40 percentage.Mean duration of grazing of goats from rangelands and left over of farms was 3.8 months / year with an average of 1.82 time manual feeding /day. The time of keeping the goats in the barn was 3.7 months / year and the number of manual feeding in the barn was 4.2 times. The average daily forage and concentrate consumption of goats was 0.66 and 0.25 kg / head of goat, respectively. Often the deaths of goats are due to gallbladder sediments, and diarrhea is a common disease.