موانع تحقق اقتدارگرايي بروكراتيك در دوران پهلوي اول

ماكس وبر، در تشريح اين مفهوم اقتدار سه نوع سنتي، كاريزماتيك و قانوني را به عنوان نمونه هاي محض اقتدار قابل شناسايي مي داند و معيار ارزيابي دولت مدرن را در تحقق اقتدار قانوني بوروكراتيك مي بيند. با اين حال از نظر او ظهور اين سنخ از اقتدار با موانعي مواجه است كه از جمله آنها به مخالفت سنت گرايان و اشراف اشاره مي نمايد. روي كارآمدن رضا شاه در ايران را سرآغاز شكل گيري دوران مدرن اين كشور دانسته اند، بنابراين دولت شكل گرفته در اين عصر نيز نيازمند وجه مدرن اقتدار است. اين پژوهش با روش توصيفي و تحليلي انجام شده و درصدد است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه موانع اجتماعي تحقق اقتدار عقلاني در دوران پهلوي كدامند؟ بر اين اساس و بر مبناي نظريه وبر مخالفت سنت‌ گرايان و اشراف در دوران پهلوي اول مورد بررسي قرار گرفت. رهاورد اين پژوهش نشان مي‌ دهد اقشار سنتي جامعه ايران دوران پهلوي اول يعني روحانيون، تجار، اشراف و ايلات با از دست رفتن موقعيت خود و بروز تعارضات ارزشي ناشي از تحولات آن عصر به مانعي بر سر راه تحقق اقتدار قانوني بوروكراتيك تبديل شدند.