ارزيابي اثر پارامترهاي اقليمي در صيد ميگوهاي تجاري با استفاده از آزمون مولفه‌هاي اصلي (استان هرمزگان)

Assessment of the effect of climate parameters in commercial shrimp fishing using Principal Components Analysis (PCA) (Hormozgan province

ميگو ازجمله آبزياني است كه از ساليان گذشته يكي از اقلام اصلي غذائي مردمان مناطق جنوب به‌ويژه استان هرمزگان را تشكيل داده است، ازاين‌رو نوسانات اين ذخاير به منظور دست‌يابي به صيد پايدار همواره مورد توجه مسئولين قرار گرفته است. در اين مطالعه به ارزيابي ارتباط بين فاكتورهاي هواشناسي (ميانگين سرعت باد، درجه حرارت و ميزان بارندگي) در زمان برداشت (مهر و آبان) با ميزان صيد در بازه زماني سي‌ساله 1394-1364، پرداخته شده است. به‌منظور بررسي پارامترهاي اقليمي انتخاب‌ شده با ميزان صيد ميگو از آزمون تجزيه مولفه‌هاي اصلي استفاده شد. نتايج مربوط به شاخص kmo در اين آزمون 0/71 بوده و آزمون بارتلت معني‌دار بوده است. نتايج نشان داد كه مولفه اول شامل صيد كل ميگو (0/03)، ميانگين سرعت باد (0/06)، درجه حرارت (0/82) و ميزان بارندگي (0/33) با 33/58 درصد و مولفه دوم شامل صيد كل ميگو (0/76)، ميانگين سرعت باد (0/84)، درجه حرارت (0/28) و ميزان بارندگي (0/79) با 28/67 درصد از كل واريانس ها (62/25 درصد)، مي تواند براي شناسايي مهم‌ترين پارامتر هاي موثر در تغييرات صيد كل ميگو استان در سي‌ساله اخير استفاده گردد. به‌علاوه، بررسي ضرايب مربوط به بارهاي عاملي بارگذاري شده حاصل از آزمون مولفه‌ها نشان داد كه بارش با بار عاملي (0/79) و ميانگين سرعت باد با نمره عاملي 0/84، در مولفه دوم بيش ترين عامل اثرگذار مثبت و منفي بر تغييرات صيد كل ميگو (0/76)، در دوره سي‌ساله داشته است. تاثير باد در كاهش نرخ صيد ميگوهاي تجاري در صيدگاه هاي استان هرمزگان را شايد بتوان به راندمان كم تر ابزار صيد ترال كف به دليل قرار نگرفتن تخته ها و زنجيرهاي اين ابزار صيد بر روي بستر دريا، مرتبط دانست، هم چنين به نظر مي رسد ميزان بارش سالانه بر روي ميزان صيد در صيدگاه ها تاثيري نبايد داشته باشد و تاثير آن‌ها مي تواند بر روي ذخاير ميگوهاي جوان در مناطق نوزادگاهي در ذخاير سال قبل از حضور در صيدگاه ها صورت پذيرفته باشد.

Shrimp is one of the most important food items in the southern parts of the country, especially Hormozgan province. Therefore, harvest management of shrimp stocks was an issue that has always been taken into consideration for sustainable catches. In this study, the relationship between meteorological factors (wind speed average, temperature and rainfall) was evaluated with catch rate at shrimp catch season (7 Oct. - 6 Dec.) in the period of 1985-2015. The Principal Components Analysis (PCA) was used in order to investigate the selected climatic parameters with shrimp catching. The results of the KMO index in this test were 0.71 and Bartlett's test was significant. The results of special values, variances and cumulative variables and factor loads related to the components showed that the first component((Shrimp catch(0.03), wind speed average(0.06), temperature(0.82) and rainfall(0.33)) with 33.58% and the second component(( Shrimp catch(0.76), wind speed average(-0.84), temperature(0.28) and rainfall(0.79))with 28.67% of the total variances (62.25%), can be used to verify the identification the most important parameters affecting on shrimp changes in the province during the last thirty years .In addition, evaluation of factors related to factor loading obtained from PCA showed that rainfall (0.79) and wind speed average(-0.84), in the second component, had the most positive and negative effect on shrimp catching changes (0.76) respectively. The effect of wind on the reduction of commercial shrimp catch may be related to the lower efficiency of trawl gear due to not placing the otter board trawl on the sea bed. It is probable that the annual rainfall will not be effect on the catch in catching area, and their effect may be on the stock of young shrimp in nursery grounds last year.