سياست گذاري رفاه خانواده در ايران، مطالعه تطبيقي برنامه هاي توسعه

مقدمه: خانواده نقش حساس و مهمي در شكل دهي به جامعه ايفا مي كند، در بسياري از جوامع ماهيت خانواده به لحاظ فرآيند مدرنيزه شدن و فشارهاي مداوم توسعه تا حدي تغيير نموده است. اين تغييرات و نيازهاي رو به افزايش خانواده ها، اولويت هايي را براي سياست گزيني دولت ها ايجاد كرده است. با توجه به اهميت و ضرورت توجه به سياست و رفاه خانواده در كشورها و همچنين عواملي چون پراكندگي و كمبود اطلاعات در اين حوزه، پيچيدگي مفهوم رفاه و نياز سياست گذاران به اطلاع از جايگاه ايران در خصوص رفاه خانواده، ضرورت پرداختن به اين موضوع به منظور برنامه ريزي و تصميم گيري در اين حوزه عيان است. لذا اين مقاله به بررسي سابقه برنامه ريزي رفاه خانواده در ايران، شناخت نقاط قوت و ضعف برنامه هاي اجرا شده،همچنين مشخص كردن سياست هاي مهم د ر اين حوزه پرداخته است.. روش: روش تحقيق به كار گرفته شده مبتني بر روش اسنادي و مروري با استفاده از تكنيك تحليل محتواي موضوعي و لغوي بوده است. در اين پژوهش 28 سند اصلي در خصوص برنامه ها مرور شده اند. اين اسناد مربوط به اصل برنامه يا ارزشيابي هايي در خصوص آن يا لوايح مربوطه مي باشند. نتايج: در برنامه هاي قبل و بعد از انقلاب برنامه جداگانه اي با موضوع رفاه خانواده وجود نداشته است و فصل بودجه اي جداگانه نيز به خود اختصاص نمي دادند. اما در برنامه چهارم عمراني قبل از انقلاب، فصل »رفاه اجتماعي « و برنامه ي »رفاه خانواده و كودك « ديده شد. بحث و نتيجه گيري: بررسي نهايي نشان مي دهد كه رفاه خانواده به عنوان يك كليت مستقل در سياست گذاري ها و برنامه هاي كشور مغفول مانده است. در نتيجه در برنامه هاي آتي رفاه خانواده در ايران لازم است به مولفه هايي چون وجود رويكردي كل نگر به خانواده، نداشتن نگرشي بيمارمحور و آسيب محور به آن، داشتن الگوهاي استحقاق سنجي و تعيين متولي واحد در اين امر توجه كرد.