داروشناسي بومي درختچه تنگرس (Amygdalus lycioides Spach var. horrida) در شرق استان اصفهان

مقدمه: ثبت دانش بومي طب سنتي اغلب منجر به كشف داروهاي جديد شده و از نابودي و فراموش شدن آن جلوگيري مي كند. هدف: ثبت استفاده هاي دارويي درختچه تنگرس در طب سنتي مردم محلي مناطق شهرستان نائين و خور و بيابانك در شمال استان اصفهان مي باشد. روش بررسي: اطلاعات داروشناسي بومي از طريق نمونه گيري گلوله برفي، مشاهده مشاركتي و مصاحبه نيمه ساختار يافته با 120 نفر از مطلعين محلي انجام شد. سؤالات مورد مصاحبه شامل مشخصات مصاحبه شوندگان، نام محلي گياه، خواص درماني، علائم بيماري، اندام مورد استفاده، طرز تهيه، نحوه مصرف، مقدار مصرف، ميزان اثر دارو، عوارض جانبي، داروهاي همراه يا جايگزين براي درمان بود و علاوه بر آن، در مورد اينكه آيا مطلعين از اين گياه جهت مصارف درماني استفاده نموده اند، نيز بررسي شد. نتايج: در طب سنتي منطقه مورد مطالعه از تنگرس براي درمان ديابت، چربي خون، فشارخون، التهاب پروستات، سنگ كليه، درد، يبوست، سرماخوردگي، آسم و به عنوان داروي مدر استفاده مي شود. 98 درصد از مطلعين با استفاده از اندام هوايي گياه به خواص دارويي موردنظر دست يافته اند. نتيجه گيري: درمان چربي خون، التهاب پروستات و سنگ كليه با استفاده از شاخه گياه برا 38 ي اولين بار در طب سنتي منطقه گزارش شده است. همچنين نتايج حاكي از اين است كه براي مصارف دارويي نياز به استفاده از ريشه 38 گياه نمي باشد.