ارزيابي فيتوشيميايي و ژنومي گياه دارويي چوير (Ferulago angulata) در شرايط مختلف كشت درون شيشه‌اي

مقدمه: چوير (Ferulago angulata) گياهي در معرض انقراض است كه با دارا بودن اثرات ضدقارچي و ضدباكتريايي به عنوان محافظ طبيعي موادغذايي كاربرد دارد. هدف: اثر شرايط مختلف كشت درون شيشه اي و غلظت هاي مختلف تنظيم كننده هاي رشدي بر تنوع سوماكلونال و همچنين ميزان متابوليت هاي ثانويه گياه چوير مورد بررسي قرار گرفت.روش بررسي: پس از بهينه سازي كالزايي، از محيط MS واجد NAA و BAP جهت باززايي استفاده شد. اسانس گياهان باززاشده و رشد يافته در طبيعت استخراج و براي تعيين نسبت اجزاي اسانس از كروماتوگرافي گازي استفاده شد. به منظور بررسي تنوع سوماكلونال از نشانگرهاي SCoT، CBDP و ISSR استفاده شد. نتايج: بيشترين درصدكالزايي از ريزنمونه ريشه چه در محيط حاوي 2 ميلي گرم در ليتر 4,2-D و 1 ميلي گرم در ليتر BAP به دست آمد. بهترين نرخ باززايي مربوط به كالوس حاصل از هيپوكوتيل در محيط حاوي 0/1 ميلي گرم در ليتر BAP و 0/5 ميلي گرم در ليتر NAA بود. گياهان حاصل از باززايي حاوي متابوليت هاي ثانويه با مقادير متفاوتي نسبت به گياهان در رويشگاه طبيعي بودند. سطح زير منحني براي تركيب α-Pinene در گياهان رشد يافته در شرايط طبيعي و حاصل از كشت بافت به ترتيب 27 و 1/53 درصد به دست آمد. عملكرد اسانس در گياهان وحشي و حاصل از باززايي به ترتيب برابر 2/26 و 0/64 ميلي ليتر در 100 گرم ماده خشك بود. بررسي الگوهاي باندي حاصل از PCR بيانگر تفاوت ژنتيكي نمونه ها بود كه ناشي از وقوع تنوع حاصل از كشت بافت مي باشد. 32 28 نتيجه گيري: به طوركلي، محيط درون شيشه اي باعث ايجاد تغييرات معني داري در ژنوم و متابولوم اين گياه شده است.