بررسي تطبيقي دادگاه هاي ويژة مبارزه با مفاسد اقتصادي ايران با تأكيد بر اصل حتميّت اجراي مجازات ها

Comparative Study of Specialised anti-corruption courts in Iran Underlining the principle of the certainty of the execution of the penalties

ترديد در توانايي سيستم قضايي عادي جهت مبارزه با فساد و نگراني در رسيدگي بي طرفانه و بيم نفوذ ناروا، بسياري از كشورها را وادار به ايجاد مؤسسات تخصصي و دادگاههاي ويژه مبارزه با فساد كرده است. افزايش حتميت اجراي مجازاتها دليل عام ايجاد دادگاههاي مذكور است و از دلايل خاص مي توان به افزايش بهره وري، يكپارچگي و تجربه و تخصص اشاره كرد. در كشورهاي دنيا يك مدل ثابت و استانداردي براي دادگاه هاي ويژه مبارزه با فساد وجود ندارد و بسته به شرايط كشورها و نيازهاي آنها به تخصص، در سلسله مراتب قضايي مدلهاي گوناگوني مشاهده مي شود. بعضي از كشورها فقط نوعي قاضي ويژه پيش بيني كرده اند و بعضي كشورها دادگاههاي ويژه بدوي مجزا طراحي كرده اند و برخي ديگر، دادگاههاي تركيبي ايجاد كرده اند كه در پاره اي موارد به عنوان دادگاه بدوي عمل مي كنند و در موارد ديگر به عنوان دادگاه تجديدنظر رسيدگي مي كنند. و نهايتاً در بالاترين حد پاسخ به تخصص، بعضي از كشورها سيستم دادگاههاي ويژه جامع كه هم عرض سيستم عادي قضايي است، ايجاد كرده اند. هرچند دادگاه هاي ويژه مبارزه با مفاسد اقتصادي ايران در نحوه تشكيل خاص هستند، لكن با مدل هاي جهاني وجوه اشتراك متعددي دارند.

The uncertainty surrounding the ability of the ordinary justice system to fight corruption and the concern for impartial treatment and fear of intrusive influence have forced many countries to establish SpecialisedAnti-CorruptionInstitutions and specialised anti-corruption courts. The general reason for the establishment of specialised anti-corruption courts is to increase the certainty of the execution of the penalties and the special reasons are to increase the efficiency, integrity and experience. In the countries through the world, there is no standardized model for specialized anti-corruption courts, and there are various models in the judicial hierarchy depending on the countries' requirements and their needs for expertise. Some countries have only foreseen a special judge, and some countries have developed special courts of special primacy, while others have established Hybrid courts that in some cases act as court of first instance and in other cases as appellate courts. an‎d ultimately, at the highest level of the response to the expertise, some countries have created a system of comprehensive special courts, which is also the width of the ordinary judicial system. Although the Specialised anti-corruption courts in the Islamic Republic of Iran are specific in their formation, they have many share points to global models.