عنوان مقاله :
مدل دستگاه فهم و آينده انديشي تمدن ساز مبتني بر قرآن كريم
عنوان به زبان ديگر :
فاقد عنوان لاتين
پديد آورندگان :
بهروزلك، غلامرضا دانشگاه باقرالعلوم قم - گروه مطالعات سياسي , دهكردي، علي جعفر دانشگاه دفاع ملي
كليدواژه :
قرآن كريم , آينده انديشي , تمدن سازي , انسان كامل
چكيده فارسي :
يكي از ظرفيت هاي اساسي انسان، دستگاه فهم و انديشه خدادادي اوست؛ كه بدون آن، هيچ طرح و برنامه خردمندانه اي ممكن نيست. با شناخت و طراحي اين دستگاه، ميتوان با يك فرايند نظام مند و قابل تكرار و تكثير، از آن براي «آينده انديشي تمدن ساز» استفاده كرد. اين موضوع، در عصر حاضر كه تصويرسازي؛ كه قلب دستگاه آينده انديشي است، يكي از روشهاي پركاربرد و مؤثر تمدن بديل يا رقيب غرب و تفكر غربي است، اهميتي بيش از گذشته دارد. با توجه به اينكه منبع اصلي و قابل اطمينان براي طراحي اين مدل يا دستگاه، قرآن و عترت است، لازم است اين مدل مبتني بر اين دو منبع طراحي و تدوين شود. بر اين اساس، مسئله اصلي تحقيق عبارت است از «چيستي و چگونگي مدل يا دستگاه فهم و آينده انديشي تمدن ساز بر اساس قرآن و عترت». هدف پژوهش، طراحي اين مدل، به منظور توليد تصويرهاي صحيح و واقع نما از حقايق آينده و تنظيم اكنون بر اساس آنها در يك رويكرد تمدن ساز است. روش پژوهش، تفسير موضوعي استخراجي است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد، بر اساس آيات قرآن كريم و روايات، عناصر و اجزاء مختلف «مدل يا دستگاه فهم و آينده انديشي» عبارتند از ذهن، تصويرهاي آينده، دستگاه انديشه و دستگاه انگيزه. مهمترين بخش اين دستگاه، تصويرهاي پايه، ملاك يا شاخص است كه عناصر تشكيلدهنده آنها، باورها و اعتقادات تصديق و ذخيره شده است. تصويرهاي زمان پايه؛ مانند تصويرهاي گذشته، حال يا آينده يا تصويرهاي مبتني بر موضوعات مختلف ديگر، با اين تصويرها ارزيابي و سنجش شده و تصديق يا رد ميشوند. بر اساس يافته هاي تحقيق، با به كارگيري «مدل يا دستگاه فهم و آينده انديشي مبتني بر قرآن و عترت» در «ابعاد جامع روابط انسان» (رابطه با خدا، خودش، ديگران، دنيا، محيط، ...) و در سطوح فردي، اجتماعي؛ در عرصه هاي علمي، فناوري، ... و سطوح داخلي، منطقه اي و بينالمللي، ميتوان فرايند تمدن سازي را سامان داد.با در نظرگرفتن مؤلفههاي «دستگاه آينده انديشي» و «تمدن سازي، ميتوان گفت، «نتيجه به كارگيري مدلي كه در آن، همه جوانب آينده بر اساس قرآن و عترت مد نظر باشد، تمدن سازي خواهد بود. اين مدل را ميتوان زيرمجموعه «مدل دستگاه آينده انديشي انسان كامل» دانست؛ كه از ابتداي آفرينش به دنبال تحقق «تمدن اسلامي»و«فراگيري اسلام» در همه ابعاد زندگي فردي و اجتماعي انسان در كل جهان بوده است. بر اساس يافتههاي تحقيق، «آيندهانديشي تمدنساز اسلامي عبارت است از كنش يا فرايند فكري مداوم و نظاممند معطوف به آينده (اخروي و دنيوي)؛ كه در اثر انگيزه ترس از ضرر، طمع منفعت يا علاقه (محبت) ناشي از شايستگي مقام مراتب ولايت الهي ايجاد و منجر به ترسيم نقشه ذهني و عيني (برنامه) مبتني بر قرآن و عترت، به منظور تحقق تمدن اسلامي مي شود.
چكيده لاتين :
فاقد چكيده لاتين
عنوان نشريه :
مطالعات بنيادين تمدن نوين اسلامي