بررسي اثر سياست‌هاي راهبردي اقتصاد سياسي نفت و تحريم‌ها بر توليد ناخالص داخلي كشور با استفاده از رويكرد پويايي‌شناسي سيستمي

Investigate the Effect of Strategic Policies of Oil Political Economy and sanctions on GDP with Using System Dynamics Approach

تحريم‌هاي اعمال شده بر كشور با هدف محدود ساختن درآمدهاي نفتي ايران و بالتبع تاثيرگذاري مستقيم بر رشد اقتصادي صورت پذيرفته است. با توجه به اهميت ميزان تاثيرگذاري تحريم‌ها بر رشد اقتصادي ايران، پيش‌بيني آثار اين مهم بر توليد ناخالص داخلي كشور كه به عنوان يك عامل بنيادين در رشد اقتصادي بشمار مي‌رود، بسيار حائز اهميت بوده و هدف اصلي پژوهش حاضر را شكل داده است. به منظور تحقق هدف اصلي پژوهش، الگويي در راستاي پيش‌بيني تاثير تحريم‌هاي اعمال شده بر ميزان توليد ناخالص داخلي كشور با استفاده از رويكرد پويايي‌شناسي سيستمي حادث گرديده است. در اين راستا بايد به اين موضوع اشاره نمود كه در الگوي ارائه شده ارتباط ميان داده‌هاي مرتبط با صادارات و واردات، عرضه نفت خام و مشتقات آن و همچنين توليد ناخالص داخلي كشور در نظر گرفته شده است. لازم به ذكر است كه بازه‌ي مورد بررسي در مطالعه‌ي پيش روي در برگيرنده‌ي يك بازه‌ي زماني 30 ساله بوده كه از سال 1375 آغاز و تا سال 1406 ادامه مي‌يابد. مدلسازي صورت پذيرفته با استفاده از نرم‌افزار Vensim DSS تحقق يافته و نتايج حاصل از پژوهش حاكي از آن است كه اگر دولت بتواند به هر نحوي در بازه‌ي زماني 1406-1399 بطور متوسط شدت تحريم‌ها را به ميزان 20 درصد كاهش دهد و يا 30 درصد عرضه‌ي نفت را ارتقاء بخشد، به ترتيب توليد ناخالص داخلي حدود 8/71 درصد و 18/46 درصد رشد خواهد يافت.

Sanctions have been imposed on the country with the aim of limiting Iran's oil revenues and, consequently, directly affecting economic growth. Due to the importance of the impact of sanctions on Iran's economic growth, predicting the effects of this important on the country's GDP, which is considered a fundamental factor in economic growth, is very important and has formed the main goal of the present study. In order to achieve the main goal of the research, a model has been developed to predict the impact of sanctions on the country's GDP with using system dynamics approach. In this regard, it should be noted that in the presented model is considered the relationship between data related to exports and imports, the supply of crude oil and its derivatives, as well as the country's GDP. It should be noted that selected period in the present study included a time period of 30 years, which began in 1996 and will continue until 2027. Modeling has been carried out with using the Vensim DSS software, and the results of the study suggest that if the government can in any way in the time period (2020-2027) reduce the intensity of sanctions about 20% or increase oil supply about 30%, respectively, GDP will grow about 8.71% and 18.46%.