دولت شكننده عراق و دخالت قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي (2018-2011)

(Iraq’s Fragile State and Intervention of Regional and Trans-Regional Powers (2011-2018

بيداري عربي كه از اواخر سال 2010 پهنه وسيعي از خاورميانه عربي را در برگرفت، سبب ايجاد تغييرات گسترده اي در حوزه سياست داخلي و خارجي كشورهاي واقع در اين منطقه و ساير بازيگران درگير در اين مجموعه امنيتي شده است. اين تحولات به جاي گسترش دموكراسي در خاورميانه، زمينه فرسايش بيشتر دولت و گسترش مداخلات خارجي را در كشورهاي دستخوش بحران به وجود آورد كه البته اين وضعيت خود متاثر از ضعف دولت ملت سازي و بحران هاي عديده سياسي- اجتماعي در اين منطقه بوده است. در پژوهش حاضر تلاش شده تا دولت شكننده در عراق و تاثير آن بر مداخله قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي در اين كشور پس از بيداري عربي مورد واكاوي قرار گيرد. دراين ارتباط، اين پرسش اصلي مطرح مي شود كه دولت شكننده در عراق پس از بيداري عربي چه تاثيري بر گسترش مداخله قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي در اين كشور داشته است؟ براي پاسخ به پرسش فوق از الگوي دولت شكننده با روش تبيين علي استفاده شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه شكنندگي دولت در عراق كه در مقطع زماني پس از بيداري عربي تشديد شده باعث گسترش مداخله قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي در عراق شده است كه با حمايت از جريانات همسو، با هدف كسب جايگاه هژموني منطقه اي، ايجاد بازدارندگي و گسترش حوزه نفوذ ژيوپليتيك را دنبال مي كنند. اين سياست ها بر فرسايش بيشتر دولت در عراق تاثير گذارده است.

The Middle East region has experienced various patterns and processes of statehood since the formation of national units. The Arab awakening which encompassed the huge part of the Middle East and North Africa since 2011 was promising a fundamental transformation in the statehood patterns following an intermittent period of decline and weakness. However, the mentioned developments have been coupled with political chaos, security crisis and even civil war. Countries such as Iraq, Libya, Syria, and Yemen in which the concepts of state and nation had not been realized and authoritarian regimes had been the main factor of the connection of the state's parts, have experienced a complicated situation regarding the indexes of fragility and vulnerability. This situation in Iraq goes back to the United States invasion of Iraq in 2003 and the fall of Saddam Hossein. However, the Arab spring and the erosion of state in the region have exacerbated the vulnerability and fragility of Iraq in an unprecedented way.