معرفي باستان‌شناختي كارگاه‌هاي صنعتي كهن ذوب فلز زيركوه خراسان جنوبي با تكيه برمطالعات پتروگرافي و XRF

فاقد عنوان لاتين

فلزكاري كهن، چرخه‌اي است كه با معدن‌كاوي و استخراج كاني آغاز شده و با گداختن سنگ‌هاي معدني تا مرحله توليد كالا و سپس توزيع آن ادامه مي‌يابد. هريك از فعاليت‌هاي اين چرخه، شواهدي باستان‌شناختي را برجاي نهاده‌اند كه با شناسايي و مطالعه آن‌ها مي‌توان به درك توانمندي فلزكاري منطقه و در نهايت توانايي ساكنان آن در بهره‌برداري از امكانات و قابليت‌هاي زيست‌بومي، چون منابع آبي، پوشش گياهي و كان‌سارها دست ‌يافت. تجمع معادن غني از انواع فلزات در منطقه خراسان و پيشينه‌ي درخشان اين منطقه در توليد آثار فلزي از دوران پيش از تاريخ تا دوران اسلامي سبب شد تا متون و منابع كهن همواره بر پويايي فلزكاري در شرق ايران تأكيد كنند. استان خراسان جنوبي نيز كه پهنه وسيعي از شرق ايران را در بر دارد، از ديرباز به دليل ويژگي‌هاي زمين‌شناختي از جمله مناطق مهم در زمينه معادن و فلزات بوده است كه توانمندي بالايي را در زمينه مطالعات معدن‌كاري و فلزگري كهن دارد. در پژوهش حاضر پنج محوطه‌ي ذوب فلز در منطقه زيركوه (واقع در شمال شرقي استان خراسان جنوبي) كه به روش بررسيهاي پيمايشي باستان‌شناسي از سوي نگارندگان يافت شده، معرفي مي‌شوند؛ همچنين اين پژوهش به مطالعه تركيبات شيميايي سرباره‌هاي يافت شده در محوطه‌هاي شهرستان زيركوه از طريق آزمايش XRF نيز مي‌پردازد. نتايج اين آزمايش مشخص كرد كه اكسيدهاي سيليسيوم، كلسيم، آلومينيوم، منگنز، آهن و پتاسيم اجزاي اصلي تشكيل‌دهنده سرباره‌هاي اين محوطه‌ها هستند و بر خلاف تصور مردم بومي منطقه كه اين محوطه‌ها را كوره ذوب آهن مي‌خواندند، فلز اصلي استحصالي در اين كوره‌ها مس بوده است.

فاقد چكيده لاتين