بررسي تأثير جنسيت و زمان بر استعارههاي مفهومي غم در آثار پيش و پس از انقلاب اسلامي ايران به قلم احمد محمود و سيمين دانشور؛ از ديدگاه اجتماعي- شناختي

A Study of the Effect of Time and Gender on Conceptual Metaphors of Grief in the Works of Ahmad Mahmood and Simin Daneshvar before and after Islamic Revolution: From the Socio-Cognitive Approach

اين پژوهش به بررسي استعاره هاي مفهومي حوزۀ غم مي پردازد و تأثير زمان و جنسيت را بر كاربرد اين استعاره ها نشان ميدهد. هدف اين مقاله آن است كه دريابيم كه چگونه مفهوم غم در ساخت استعاره هاي مفهومي درك مي گردد و برمبناي كدام مفاهيم در حوزۀ مبدأ شكل مي گيرد و تغيير زمان و جنسيت در كاربرد استعاره هاي مفهومي مربوط به احساس غم در آثار مذكور چگونه نشان داده شده است. به اين منظور دوازده اثر منتخب به قلم احمد محمود و سيمين دانشور در پيش و پس از انقلاب اسلامي -كه در متن مقاله به صورت دو دورۀ ابتدايي و متأخّر نامگذاري شده است- با روش تحليل محتوا مطالعه شدهاند. از نتايج حاصل از اين مطالعه، 317 استعارۀ مفهومي در 45 نام نگاشت و 45 حوزۀ مبدأ از آثار احمد محمود و 733 استعارۀ مفهومي در 63 نام نگاشت و 63 حوزۀ مبدأ از آثار سيمين دانشور استخراج گرديد. همچنين نويسندگان مذكور با استفاده از واژگان و فرهنگ سازي، غم را عادي تر از قبل جلوه داده اند و به سمت كاهش بيان غم و اصطلاحات منفي پيش رفته اند. اگرچه كلاً در آثار متأخرشان بسامد غم كم شده است، اما به عقيدۀ احمد محمود، تأثير منفي آن شديدتر و قدرت تخريبي آن بيشتر شده است. دانشور، اگرچه در دورۀ ابتدايي احساسي از خفقان و انفجار دروني را دارد، ولي با ابراز هر چه بيشتر غمش، اين بار غم را به دورۀ دوم زندگي نمي برد؛ بلكه در دورۀ متأخر احساس آرام ­تري در برخورد با اين احساس در خود مييابد.

In cognitive approach, conceptual metaphor belongs to human cognitive system which has root in conceptual system of mind as the concept does not relate to literature and poems. The domain of emotions is a new approach in which language has dynamic and indivisible connection with science of cognition and emotions. According to Kovecces (2010) by studying frequent conceptual metaphors, one can attain the worldview of the language society. The present study studies grief conceptual metaphors in the works of Ahmad Mahmood and Simin Daneshvar on the basis of Kovecces (2010) and investigates the effect of time and gender in the use of metaphors. The goal of this study is to understand how the concept of grief in conceptual metaphors is conceived and on the basis which concepts in the source domain, the concept of grief is formed. Also this research tries to account for how changes of time and gender in using conceptual metaphors relating to grief in the aforementioned works are shown.