تاثير اسيد ساليسيليك بر برخي خصوصيات رويشي و تغييرات بيوشيميايي خيار (Cucumis sativus L.) تحت شرايط تنش مس

Effect of salicylic acid on some vegetative properties and biochemical changes of cucumber (Cucumis sativus L.) under copper stress

مسموميت خاك و آب با مس مشكلات جدي در رشد و توليد گياهان و سلامتي انسان ايجاد مي‌كند. لذا، به منظور بررسي تاثير سميت مس و اسيد ساليسيليك بر رشد، عملكرد و خصوصيات فيزيولوژيكي خيار، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه سطح مس( 23، 47 و 94 ميكرو‌مولار) و دو سطح اسيد ساليسيليك ( 0 و 750 ميكرومولار) با سه تكرار تحت شرايط كشت بدون خاك اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه تنش مس حجم ريشه، وزن خشك ريشه، سطح برگ و وزن تر و خشك برگ را به صورت منفي تحت تاثير قرار داد. بيشترين وزن تر ريشه، وزن خشك برگ و نسبت Fv/Fm در غلظت 23 ميكرومولار مس هم در تيمار محلول‌پاشي شده با اسيد ساليسيليك و هم در بدون تيمار اسيد ساليسيليك به‌دست آمد. مس در ريشه با شدت بيشتري در مقايسه با ساقه تجمع يافت. فعاليت آنزيم اسكوربات پراكسيداز با افزايش غلظت مس در محلول غذايي افزايش يافت و بيشترين فعاليت اسكوربات پراكسيداز در گياهان تغذيه شده با 94 ميكرومولار مس به‌دست آمد و فعاليت آنها در گياهان تيمارشده با اسيد ساليسيليك شديدتر بود در حالي‌كه فعاليت آنزيم پراكسيداز روند معكوسي نشان داد. حداكثر عملكرد (530 گرم در بوته) در غلظت 23 ميكرومولار مس و تيمار اسيد ساليسيليك حاصل شد. اما كمترين عملكرد (282 گرم در بوته) در غلظت 94 ميكرومولار مس و بدون تيمار اسيد ساليسيليك به‌دست آمد. بر اساس اين يافته‌ها، به نظر مي‌رسد كه كاربرد اسيد ساليسيليك، اثرات منفي تنش مس بر رشد و بيوشيميايي خيار را تعديل نمايد.

Soil and water toxicity with copper create serious problems on plant growth and production and human health. Therefore, in order to investigate the effect of salicylic acid (SA) on the morphological and physiological properties of cucumber under cupper (Cu) stress, an experiment was carried out as factorial based on completely randomized block design with three levels of cupper of 23, 47 and 94 µM and salicylic acid with two levels of 0 and 750 µM with three replications under hydroponics conditions. The results showed that copper stress negatively affected root dry weight, root volume, leaf area, leaf fresh and dry weight of cucumber plants. The greatest root fresh weight and Fv/Fm ratio was obtained with 23 µM cu treatment in both SA and non-SA treatments. Cu accumulated more heavily in roots than in shoots. The ascorbate peroxidase (APX) activity in the leaves was increased by increasing copper concentration and the highest activity of APX was observed in plants fed with 6 and was more pronounced in plants treated with SA, whereas, peroxidase (POX) activity showed reverse manner. The highest yield (530 g plant) was obtained in concentration of 23 µM Cu and treated with salicylic acid, but the lowest yield (282 g plant) was achieved in concentration of 94 µM Cu and without salicylic acid treatment. Based on these findings, the SA application appeared to alleviate the negative effects of Cu stress on the growth and biochemical of cucumber.