پديد آورندگان :
بيژني، مدينه دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده علوم محيطي - گروه كشاورزي اكولوژيك , اصغري پور، محمدرضا دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت , سيروس مهر، عليرضا دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت
كليدواژه :
تنظيم كننده‌هاي اسمزي , تنش فلزات سنگين , شاخص‌هاي رويشي , كود زيستي
چكيده فارسي :
هدف از اين مطالعه، بررسي اثر گونه هاي قارچ ميكوريزا و فسفر روي شنبليله در خاكهاي آلوده به آرسنيك بود. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در گلخانه دانشگاه زابل اجرا گرديد. فاكتور اول چهار گونه ميكوريزا (Glomus mosseae ،G. intradices و G. versiform و عدم كاربرد)، فاكتور دوم سه سطح آرسنيك (صفر، 15 و 30 ميليگرم در كيلوگرم خاك) و فاكتور سوم دو سطح فسفر (صفر و 200 ميليگرم در كيلوگرم خاك) بودند. در اين مطالعه سميت آرسنيك بر رشد رويشي، تجمع آرسنيك در شاخساره، آرسنيك ريشه، فسفر برگ، نيتروژن برگ، پرولين، كربوهيدرات، شاخص كلروفيل و همچنين درصد كلونيزاسيون ريشه بررسي شد. افزودن آرسنيك به‌طور معني‌داري صفات رويشي، شاخص كلروفيل، غلظت فسفر، نيتروژن برگ و درصد كلونيزاسيون ريشه را كاهش داد. بالاترين سطح آلودگي، به ترتيب سبب افزايش 95، 99، 33 و 32 درصدي آرسينك شاخساره، آرسنيك ريشه، پرولين و كربوهيدرات نسبت به شاهد گرديد. كاربرد ميكوريزا و فسفر نيز بجز درصد كلونيزاسيون بر ساير صفات تاثير معني داري داشتند. اثر متقابل آرسنيك و ميكوريزا بر وزن تر شاخساره، درصد كلونيزاسيون و تجمع آرسنيك شاخساره و اثر متقابل آرسنيك و فسفر بر وزن تر و خشك شاخساره، وزن تر و خشك ريشه و تجمع آرسنيك در شاخساره معني‌دار بود. در واكنش به اثرات مخرب آرسنيك G. intradices با كاهش 25 درصدي تجمع آرسنيك نسبت به ساير گونه ها داراي عملكرد بهتري بود. اين آزمايش نشان داد ميكوريزا و فسفر نقش تعديل كننده بر اثر منفي سميت آرسنيك بر صفات را دارا بودند و مي توانند از طريق بهبود رشد رويشي در كاهش اثرات منفي تنش آرسنيك موثر واقع گردند.
چكيده لاتين :
The aim of this study was to investigate the effect of mycorrhizal species and phosphorus on fenugreek in soils contaminated with heavy metals. The first factor was four levels of mycorrhiza (Glomus mosseae, G. intradices, G. versiform and non-application), the second factor was the three levels of arsenic (0, 15 and 30 mg kg-1 soil), and the third factor was two levels of phosphorus (0 and 250 mg kg-1 soil). In this study, arsenic toxicity was studied on vegetative growth, arsenic accumulation in shoot and root, leaf phosphorus, proline, carbohydrate, chlorophyll index, as well as root colonization percent. Arsenic addition significantly reduced vegetative traits, chlorophyll index, the concentration of phosphorus and nitrogen in the leaves and root colonization percent. The highest level of contamination resulted in an increase of 95,99, 33 and 32% of arsenic in shoots, arsenic in root, proline and carbohydrates compared to control. Application of mycorrhiza and phosphorus also had a significant effect on the other traits except the percentage of colonization. The interaction between arsenic and mycorrhiza on fresh weight of shoot, colonization percentage and shoot arsenic accumulation and interaction of arsenic and phosphorus on shoot fresh and dry weight, fresh and dry weight of root and arsenic accumulation in shoots were significant. In response to the destructive effects of arsenic G. intradices, with an 18% reduction in arsenic accumulation, was better than other species. This experiment showed that mycorrhiza and phosphorus had a moderating effect on the negative effects of arsenic toxicity on traits and could be effective in reducing the negative effects of arsenic stress by improving vegetative growth.
