كاربرد روش رويه پاسخ در بهينه سازي رنگرزي الياف پشم با برگ درخت نارنج به عنوان رنگزاي طبيعي

Application of Response Surface Methodology in Optimization of Dyeing of Wool with Citrus Aurantium Leaves as Natural Dye

امروزه با توجه به اينكه برخي از رنگزاهاي مصنوعي مورد مصرف در نساجي مشكلاتي را براي محيط زيست و سلامت انسان­ها و جانداران ايجاد مي­كنند، تمايل به استفاده از رنگزاهاي طبيعي كه آلودگي كمتري در محيط زيست ايجاد مي­كنند و معمولا براي سلامتي انسان­ها نيز تهديدي به حساب نمي­آيند، دوباره رو به افزايش نهاده است. در اين تحقيق، از برگ درخت نارنج به عنوان يك رنگزاي طبيعي براي رنگرزي الياف پشم به روش دوستدار محيط زيست استفاده شده است. تاثير چهار فاكتور مقدار رنگزا، مقدار دندانه، pH، و دماي حمام رنگرزي بر روي قدرت رنگي كالا مورد بررسي قرار گرفت. طراحي و تحليل آزمايش ها به كمك طرح باكس-بهنكن و روش رويه پاسخ انجام شد. نتايج نشان داد كه بالاترين قدرت رنگي توسط اين ماده رنگزا بر روي الياف پشم با استفاده از 150 درصد نسبت به وزن الياف از پودر رنگزا، 5.5 درصد نسبت به وزن الياف دندانه سولفات آلومينيوم، pH معادل 8 و دماي 76 درجه سانتيگراد بدست مي­آيد. كالاي رنگرزي شده در شرايط بهينه گفته شده، خواص ثباتي رضايت بخش در برابر شستشو، نور، و سايش نشان داد.

Due to the environmetal and health related problems associated with the use of synthetic dyes, there is a growing tendency for the use of eco-friendly and less harmful natural dyes in the textile industry. In this study, the leaves of Citrus aurantium were used as a new source for environmentally-friendly dyeing of wool. The effect of four important variables including dye concentration, mordant concentration, pH, and dyebath temperature on the color strength of the dyed samples was investigated. Box-Behnken design and response surface methodology was employed for the design of the experiments and analysis of the obtained data. the results showed that the highest color strength was obtained when dyeing using 150 %owf of the natural dye powder and 5.5 %owf of aluminum sulfate, at pH=8 and 76 °C. The sample dyed at the optimal conditions was tested for fastness properties and showed acceptable fastness against washing, light, and rubbing.