ارزيابي نظام رنگي منظر بافت‌هاي تاريخي با رويكرد ادراك زيباشناختي منظر شهري؛ مورد پژوهي: محله حسن‌آباد اصفهان

Evaluation of Color Order of Historical Fabrics Landscape with the Aesthetic Perception of Urban Scape Approach; Case Study: Hassanabad Neighborhood of Esfahan

منظر، ديدگاهي نو در ارتباط انسان و محيط و نحوه تفسير فضا ارائه مي‌دهد. ديدگاه نوين منظر به محيط و فضاي زيست انسان، حاصل تغيير در نگاه سنتي و كلاسيك به رابطه انسان و محيط است. با اين نگاه، رويكرد «حفاظت از مناظر شهري تاريخي» كه تحت عنوان HUL شناخته مي‌شود، يكي از رويكردهاي نويني بوده كه جهت پاسخ‌گويي و حفاظت گسترده از منظر مراكز تاريخي شهرها ارائه شده است. تلاش اين رويكرد بر آن است تا با يك نگاه مكان‌محور، چشم‌انداز حفاظت تاريخي را به كليه ارزش‌هاي تاريخي فرهنگي كه در منظر شهرهاي تاريخي بروز مي‌يابند، گسترش دهد. يكي از مؤلفه‌هايي كه مي‌تواند در اين ميان مورد توجه ويژه قرار گيرد، "نظام رنگي" منظر بافت‌هاي تاريخي بوده كه بازتابي از هويت و فرهنگ بومي مكان است. بر اين اساس، هدف پژوهش حاضر آن است كه "نظام رنگي" منظر بافت‌هاي تاريخي با نگاه ويژه به كيفيت‌هاي دخيل در ادراك زيباشناختي منظر، مورد شناسايي، تحليل و ارزيابي قرار گيرد و معيارهاي ارزيابي در هر دسته از كيفيت‌هاي زيباشناختي ادراك منظر رنگي، مشخص شوند. روش پژوهش در اين مقاله، توصيفي و تحليلي است؛ بدين منظور، پس از بررسي مباني و دست‌يابي به چارچوب نظري پژوهش، معيارهاي ارزيابي بر اساس چهار گروه كيفيت دخيل در ادراك زيباشناختي مكان استخراج شده و در محله حسن‌آباد با استفاده از تكنيك‌هاي پرسش‌نامه و دلفي مورد ارزيابي قرار گرفتند. يافته‌هاي پژوهش نشان دادند بهره‌گيري از الگوهاي رنگي داراي پيشينه نمادين در معماري مكان، استفاده از مصالح بوم‌آورد، تلفيق منظر طبيعي و مصنوع و حفاظت از پالت رنگي واجد ارزش در ساخت‌وسازهاي جديد، نقش تعيين‌كننده در ارتقاي ادراك زيباشناختي نظام رنگي منظر بافت‌هاي تاريخي ايفا مي‌نمايند.

Landscape presents a new view in relation to human and environment and the way the space is interpreted. The modern view of landscape to human and environment is the result of a change in the traditional and classical view to the relationship between human and environment. With this view, the approach “Conservation of Historic Urban Landscape”, known as HUL, is one of the modern approaches provided to meet the requirements and widely protect the historical urban landscapes. This approach attempts to expand the prospects of historical conservation to all historical and cultural values shown in historical urban landscapes. One of the factors which can be specially taken into account is the “Color Order” of historical fabrics landscape, which is a reflection of native culture and identity of the place. The present research aims to present a method for the evaluation of “Color Order” of historical fabrics of landscape with a special view to issues and qualities involved in aesthetic perception. The research method of this study is descriptiveanalytical; therefore, after analyzing the fundamentals and achieving the theoretical framework of the research, the evaluation criteria based on four quality groups involved in the aesthetic perception of location were extracted and were evaluated in Hassanabad Neighborhood using questionnaire and Delphi techniques. The research findings revealed that using color patterns with symbolic backgrounds in place architecture, using native materials, merging natural and artificial landscapes, and conservation of color pallets worthy to be used in modern construction play a determining role in the promotion of aesthetic perception of Color Order of historical fabrics of landscape.