بازآفريني و بازخواني شخصيت‌هاي تاريخي در شعر نازك الملائكه و طاهره صفارزاده

حوادث و شخصيت‌هاي تاريخي يكي از پربارترين منابع الهام بخش هنر معاصر است. در اين ميان، نگاه شعر معاصر به واسطه‌ي پيوند محكمي كه با تجربه‌ي بشري دارد، به تاريخ حوادث و شخصيتهاي تاريخي دگرگون گشته است. شاعران معاصر با پشت سر گذاشتن دوره اشعار مناسبتي، به مرحله‌ي نوين بازخواني و بازآفريني تاريخ وارد شده‌اند. از سويي، با توجه به جهاني شدن تجربه شعري، مي‌توان رويكرد‌هاي مشابهي را در ميان ادبيات ملل گوناگون مشاهده نمود. بازخواني و بازآفريني ميراث تاريخي يكي از همين‌رويكردها است كه در شعر معاصر عربي و فارسي به وجود آمده است. پژوهش حاضر با روش توصيفي‌تحليلي و با رويكرد ميان‌رشته‌اي به تحليل شخصيتهاي تاريخي به كاررفته در اشعار دو شاعر معاصر فارسي و عربي يعني نازك الملائكه و طاهره صفارزاده پرداخته است. در اين پژوهش طبق دو مرحله‌ي فراخواني شخصيت، يعني مرحله‌ي بازخواني و بازآفريني كه به عنوان روش تعامل شاعران با شخصيت ميراثي شناخته مي‌شود، اشعار اين دو شاعر دسته‌بندي شده، مليت شخصيت‌ها و بسامد آن مشخص گرديده و هر يك از آن‌ها مورد تحليل قرار گرفته است. همچنين در مرحله‌ي دوم شيوه‌ي به كارگيري شخصيت يعني بازآفريني، عامل به كارگيري، هدف و نيز موضع شاعر در كاربرد شخصيت نيز معين مي‌گردد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان دهنده‌ي اين است كه هر دو شاعر از شخصيت‌هاي تاريخي در شعر خود بهره‌برد‌ه‌اند و شخصيت‌هايشان در دو مرحله‌يمذكور به كار رفته است. با اين تفاوت كه تعداد بازآفريني و بازخواني شخصيت‌هاي تاريخي در شعر صفارزاده بيشتر از نازك الملائكه است.