نظريه عشق استرنبرگ و نقد تطبيقي داستان معاصر

عشق از موضوعات مشترك مباحث روانشناسي و آثار ادبي است كه قابليت بررسي و مقايسه را در چارچوب پژوهش‌هاي بين رشته‌اي دارد. استرنبرگ در نظريه قصه عشق معتقد است هر فردي متاثر از عوامل جنسيتي، فرهنگي و اجتماعي الگوهاي رفتار عاشقانه مشخصي را فرا مي‌گيرد كه قصه عشق نام دارد و بر اساس آنها مي‌توان سمت و سوي گرايش هاي عاطفي و علت دوام يا ناپايداري روابط عاشقانه را تشريح كرد. آنچه در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته است چگونگي مطابقت درونمايه روابط عاشقانه در پيرنگ داستان‌هاي مورد پژوهش با نظريه قصه عشق استرنبرگ است. نويسنده در اين مقاله كوشيده است الگوهاي مرتبط با روابط زوج‌ها در پنج رمان پرنده من، خط تيره آيلين، خون‌مردگي، پاييز فصل آخر است و چراغ‌ها را من خاموش مي‌كنم را با قصه‌هاي عشقي كه استرنبرگ در نظريه خود تشريح كرده است، مطابقت دهد و اهميت آن را در ساختار علّي و معلولي پيرنگ داستان‌ها نمايان سازد. قصه‌هاي عشق به كار رفته در اين رمان‌ها، قصه‌هاي باغچه، خيال، بهبودي و خانه هستند كه بر اساس آنها مي‌توان منطق مستتر در پيرنگ داستان‌ها را تشريح كرد. چنانچه نگاه بينامتني را بپذيريم، مطابقت متن داستاني با نظريه روانشناسانه‌ي استرنبرگ، اهميت و جايگاه ويژه‌اي مي‌يابد و مي‌توان مطالعه‌ي چنين داستان‌هايي را براي آموزش قصه‌هاي عشق و تصحيح باورهاي ناكارآمد خواننده پيشنهاد كرد.