ده فرمانِ ماليِ اسلامي؛ تأملي بر برخي قواعد و اصولِ نظامِ ماليِ اسلامي بر اساس سياست‌نامه نظام‌الملك

سياست‌نامه‌‌ي خواجه ‌نظام‌الملك ‌طوسي يكي از ارزشمندترين آثار سده پنجم زبان و ادبيات‌فارسي است كه علاوه بر آنكه در ادبيات فارسي حائز اهميت مي‌باشد، در متون تاريخي حقوق ‌عمومي نيز اهميت فراواني دارد. بخش‌هايي از اين اثر، مرتبط با اصول و آيين ملك‌داري براساس شريعت است. با كنكاش در سياست‌نامه با مفاهيم و نهادهايي مواجه مي‌شويم كه خواجه‌نظام‌الملك با برشمردن آن‌ها به عنوان مولفه‌هاي اثربخش در نظام مالي كشور، از مفاهيم و اصول موجود در نظام مالي اسلامي بهره مي‌گيرد. مواردي مانند انصاف، شفافيت مالي، ممنوعيت غرر، ممنوعيت اكل مال به باطل، عدالت ‌اقتصادي و امنيت‌ اقتصادي از جمله‌ي اين موارد است كه نظام‌الملك با درنظر داشتن شريعت اسلامي، به تصويرسازي از يك نظام مالي اسلامي مطلوب پرداختهاست. بنايراين، در اين پژوهش سعي مي‌كنيم با يك رويكرد تاريخي و با در پيش گرفتن روش توصيفيتحليلي، بخشي از اصول و قواعد مالي ملك‌داري از جمله سياست‌هاي مالي مورد توجه خواجه‌نظام‌الملك در سياست‌نامه كه براساس نظام‌مالي‌اسلامي است، را مورد ارزيابي قرار دهيم.