ارزيابي نظام كشت مخلوط وسمه (.Indigofera tinctoria L) و چاي‌ترش (.Hibiscus sabdariffa L) بر عملكرد، تنوع زيستي و تغييرات جمعيت علف‌هاي هرز

استفاده از نظام‌هاي كشت مخلوط به‌دليل به حداكثر رساندن پوشش سطح خاك و تنوع گياهان يكي از روش‌هاي اكولوژيكي براي كنترل علف‌هاي هرز محسوب مي‌شود. در اين راستا به‌منظور ارزيابي كشت مخلوط بر تنوع زيستي، تغييرات جمعيت علف‌هاي هرز و عملكرد گياهان وسمه و چاي‌ترش، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي مركز تحقيقات‌ و آموزش كشاورزي و منابع‌ طبيعي جنوب كرمان در سال زراعي 1395 -1394 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل سري‌هاي افزايشي كاشت وسمه و چاي‌ترش به نسبت‌هاي 100 درصد چاي‌ترش و 100 درصد وسمه H100:I100)، 100) درصد چاي‌ترش و50 درصد وسمه (H100:I50)، 50 درصد چاي‌ترش و 100 درصد وسمه (H50:I100) و سري جايگزيني با نسبت 50 درصد چاي‌ترش و50 درصد وسمه (H50:I50) و كشت خالص وسمه (I100) و چاي‌ترش (H100) بودند. نتايج نشان داد تراكم و زيست‌توده علف‌هاي هرز غالب تاج‌خروس و اويارسلام و ساير علف‌هاي هرز (آفتاب‌پرست، خارشتر و خرفه) به‌طور معني‌داري تحت تأثير نسبت‌هاي مختلف كشت مخلوط وسمه و چاي‌ترش قرار گرفت. تراكم علف ‌هرز تاج‌خروس در نسبت‌هاي اختلاط I100:H100،I50:H100 و I100:H50 به‌‌ترتيب 57/44، 81/5 و 70/38 درصد نسبت به كشت خالص چاي‌ترش كاهش يافت. بيشترين تراكم علف ‌هرز اويارسلام در كشت‌هاي خالص H100، I100 و نسبت كشت جايگزيني I50:H50 بود. تراكم ساير علف‌هاي هرز در نسبت‌هاي كشت مخلوط H100:I100, H50:I100, H100:I50, H50:I50 به‌‌ترتيب 44/4، 48/2، 51/8 و 77/7 درصد نسبت به كشت خالص كاهش يافت. ميزان زيست‌توده علف‌هاي هرز در نسبت‌هاي كاشت H100:I50, H50:I100,H100:I100 در مقايسه با كشت خالص به‌ترتيب 38/44، 23/25 و 15/98 درصد كاهش نشان داد. بيشترين عملكرد كاسبرگ چاي‌ترش (1114/2 كيلوگرم در هكتار) و وزن خشك برگ وسمه (3016/7 كيلوگرم در هكتار) در تيمار I100:H100 مشاهده شد. مقادير نسبت برابري زمين در تمامي تيمارهاي كشت مخلوط بزرگ‌تر از واحد بود و بالاترين ميزان آن به تيمار H100:I100 تعلق داشت كه نشان‌دهنده‌ سودمندي كشت مخلوط نسبت به كشت خالص در اين آزمايش بود.