جايگاه گردشگري زمين در خط‌مشي‌هاي عمومي ايران با تأكيد بر نقش مرحله‌ي تنظيم دستوركار

The Status of Geo-Tourism in Public Policies in the Context of Iran Policy Agenda Setting Approach

گردشگري‌ زمين(1)، يكي از مفاهيم در حال رشد در مباحث آكادميك گردشگري و در عين‌حال يكي از محصولات جديدي است كه توجه كسب‌‌وكارهاي گردشگري را جلب كرده است. هدف اين مقاله،بررسي جايگاه گردشگري زمين در خط‌مشي‌هاي عمومي ايران است. پژوهشگران با انجام مطالعه‌ي داده هاي آرشيوي و بهره‌گيري از سامانه قوانين و مقررات پايگاه مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي ايران، به گردآوري خط‌مشي‌هاي حوزه‌ي گردشگري زمين در بازه‌ي زماني 1380- 1397پرداختد. در نتيجه‌ي تحليل محتواي داده‌هاي گردآوري شده، 58 خط‌مشي در حوزه‌ي مذكور شناسايي شد كه در بررسي گونه‌شناسي در 5 دسته‌ي؛ توسعه‌ي جاذبه‌هاي زمين‌شناختي(2)، توسعه‌ي تأسيسات اقامتي، توسعه‌ي ساير زيرساخت‌ها، توسعه‌ي ساير تسهيلات و خدمات و توسعه‌ي مديريت گردشگري زمين قرار گرفتند. در حاليكه خط‌مشي‌هاي مرتبط با شناسايي جاذبه‌هاي زمين‌شناختي بيشترين سهم را در ميان خط‌مشي‌هاي شناسايي شده به خود اختصاص داده‌اند، ساير اجزاي توسعه كمتر مورد توجه خط‌مشي‌گذاران قرار گرفته‌است. به نظر مي‌رسد اين وضعيت ناشي از تمركز بازيگران حوزه‌ي گردشگري زمين بر توسعه‌ي جاذبه‌ها در سايه‌ي تغييرات قانوني و نهادي ايجاد شده در كشور در بازه‌ي زماني مورد مطالعه و همچنين ضعف در توجه به همه‌ي اركان توسعه‌ي گردشگري زمين در مرحله‌ي تنظيم دستوركار خط‌مشي باشد.

Focusing on geo-tourism as one of the fast growing concepts within Iran’s tourism industry, both in academic debate and business market, this study aimed at investigating the status of geo-tourism in Iran’s public policies. We conducted a nonreactive research, collecting archival data from Iran’s Islamic Parliament Research Center Database. The research result of the content analysis show that from three hundred fifty three rules and regulations that were enacted over a period of 2001 to 2018, there were fifty eight geo-tourism policies. In next step we attempted to make a typology, bringing the identified policies into five different policy categories; geo-heritage development, accommodation development, infrastructure development, service and facility development and geo-tourism management development. As for frequency dimension of content analysis, the geo-heritage category stood in the first place. It seems that other components of geo-tourism development have not much considered by Iranian policy makers. It may be argued that the actors emphasis on geo-heritage development policy agenda, compared to other geo-tourism policy priorities, has been affected in the light of legal and institutional changes occurred between 2004 – 2006.