برنامه ريزي كاهش خطرپذيري آتش سوزي پس از زلزله با به‌كارگيري سيستم اطلاعات جغرافيايي در پهنه استان تهران

زمينه و هدف: قرارگيري استان تهران در يك پهنه لرزه خيز و اهميت اين استان در ابعاد گوناگون بر همگان روشن است. وقوع زلزله در استان تهران و البرز سبب پيامدهاي ناگوار انساني و خسارات سنگين اقتصادي مي شود. يكي از خطرات مهم پس از زلزله هاي شديد، آتش سوزي هاي پس ازآن است. وقوع آتش سوزي پس از زلزله در استان تهران به علت قرارگيري تأسيسات خطرزا و همچنين شريان هاي اصلي و فرعي گاز و نفت در پهنه هاي لرزه خيز و حريم گسل ها بسيار محتمل است لذا، بررسي وقوع آتش سوزي پس از زلزله در منطقه تهران به عنوان پايتخت از ضروريات مي باشد. روش: روش پژوهش مقاله حاضر توصيفي تحليلي است. در اين راستا، نقشه هاي موردنياز در سيستم اطلاعات جغرافيايي تهيه شده و داده ها از طريق مطالعه اسناد، كتب، رسالات و مقالات گردآوري شده و سه نقشه اصلي مخاطره، آسيب پذيري و بحران تهيه و تحليل مي شوند و درنهايت با انجام تحليل [۱]SWOT، راهبردها تعيين و سياست هايي در جهت تحقق آن ها پيشنهاد مي گردد. يافته ها: نتايج تحليل داده ها نشان مي دهد با وجودي كه خطر بالقوه آتش سوزي پس از زمين لرزه، در بخش هاي مختلفي از سطح استان با شدت بالا وجود دارد وليكن ميزان آسيب پذيري ناشي از وقوع سانحه به علت تمركز جمعيت، تراكم شبكه راه ها، تراكم خطوط لوله هاي گاز، لوله هاي نفت و مخازن سوخت و همچنين تراكم صنايع در مناطق مركزي بيشتر خواهد بود. نتيجه گيري: اين مقاله نتيجه مي گيرد كه سياست گذاري و برنامه ريزي ها در زمينه تخصيص كاربري اراضي نزديك پهنه هاي پرخطر و نقاط بحراني بايد متكي بر نقشه هاي خطر و متناسب با خطرات و خسارات ناشي از آتش سوزي هاي پس از زلزله باشد. همچنين، ايجاد و توسعه زيرساخت ها، كانون هاي زيستي و جمعيتي و به طوركلي هرگونه فعاليت عمراني مستلزم شناخت كافي از شرايط آتش سوزي هاي پس از زلزله است. [۱] SWOT: Strength, weakness, opportunity, Threat