مديريت بحران مبتني بر رويكرد شبكه محور

زمينه و هدف: مسائلي كه آرامش، رفاه و زندگي انسان ها را در سراسر دنيا تهديد مي كند به تنهايي توسط يك بازيگر قابل حل نبوده و مستلزم مشاركت شبكه گسترده اي از سازمان هاي دولتي، سياسي، غيرانتفاعي، بشر دوستانه و كسب و كارها است. اما مشكل اينجاست كه فرم شبكه به خودي خود باعث افزايش عدم اطمينان در هماهنگي شده و هماهنگ نمودن بازيگران مختلف در يك شبكه گسترده امري دشوار و زمان بر است. بنابراين هدف از اين پژوهش پاسخ به اين پرسش كليدي است كه عليرغم عدم اطمينان و دشواري هماهنگي در شبكه ها چطور مي توان رويكرد شبكه را به عنوان ابزاري براي مديريت بحران و پاسخ گويي به آن به كار برد؟ روش: تعداد بيست مقاله از ميان مقالات منتشر شده در مجلات معتبر بين المللي طي بيست سال اخير كه عنوان آن ها شامل كليد واژگان مديريت بحران ، شبكه ، عدم اطمينان ، بسيج شبكه و سيستم فرماندهي حادثه مي باشد انتخاب شده و با مرور ادبيات مديريت بحران و شبكه و تلفيق آن ها، رويكردي تركيبي براي پاسخگويي و مديريت بحران ارائه مي شود. يافته ها: سه نوع عدم اطمينان شبكه عبارتند از: عدم اطمينان حقيقي، عدم اطمينان استراتژيك و عدم اطمينان نهادي. روش هايي كه براي غلبه بر اين عدم اطمينان ها مي توان به كار گرفت عبارتند از: يادگيري، آشنايي، داشتن روابط كاري قوي و پيش برنامه. به منظور افزايش هماهنگي در شبكه ها نيز مي توان از بسيج شبكه، سيستم فرماندهي حادثه و رويكرد حكمراني شبكه اي استفاده كرد. نتيجه گيري: بحران از طريق رابطه اي كه با عدم اطمينان دارد، تعريف مي شود. رسيدگي به امور بحران هاي جديد و نامنظم نيازمند يك شبكه تخصصي از پاسخ دهندگان است، اما فرم شبكه خود سبب افزايش عدم اطمينان در هماهنگي مي شود. لذا لازم است روش هايي براي غلبه بر اين عدم اطمينان به كار گرفته شود. يكي از روش هاي مهم غلبه بر عدم اطمينان، فرايند يادگيري است. يادگيري بين سازماني با ادغام دانش، عدم اطمينان حقيقي را كاهش داده و مهارت هاي يادگيري را در ميان بازيگران پرورش مي دهد (براس و همكاران، 2004). همچنين احتمال مي رود آشنايي عدم اطمينان نهادي را كاهش دهد؛ چرا كه بدين وسيله پيش زمينه هاي مختلف بازيگران شناخته شده و راه هايي كه از آن طريق اين تفاوت ها مي توانند به شكل قابل قبولي رفتار را شكل دهند تعريف مي شود. فرايند بسيج شبكه و سيستم فرماندهي حادثه نيز به عنوان روش هايي براي افزايش هماهنگي در شبكه قابل استفاده مي باشند. شبكه ها از طريق تسهيل يادگيري، همكاري و اثربخشي تيمي، توزيع دانش و اطلاعات و كسب مشروعيت مي توانند در مديريت بحران مفيد واقع شوند.