برنامه ريزي سكونتگاه موقت پس از وقوع زلزله احتمالي در سه مقياس شهر، منطقه و محله ، مورد مطالعاتي: شهر تهران، منطقه 10، محله بريانك – هفت چنار

زمينه و هدف: برنامه ريزي پيش از وقوع سوانح يكي از مهم ترين مباحث در مديريت شهر هاي بزرگ محسوب مي شود كه مي تواند تاثير بسزايي در كاهش خطرات و خسارات احتمالي آينده داشته باشد. كلانشهر تهران از يك سو به دليل تمركز جمعيت، تراكم فزاينده ساختماني و عدم رعايت استاندارد هاي ايمني، و از سوي ديگر به دليل قرار گيري در يك پهنه لرزه خيز، از منظر مخاطرات بسيار قابل تأمل بوده و نيازمند برنامه ريزي جامع و عميق پيش از وقوع سوانح مي باشد. برنامه ريزي سكونتگاه موقت، به منظور شناسايي روش هاي مناسب و تأمين سكونتگاه در مناطق شهري، علاوه بر رفع نياز بازماندگان پس از وقوع سوانح و كمك به بازگشت سريع تر جامعه به شرايط پيشين، آمادگي مواجهه با سانحه و مديريت شرايط بحراني را افزايش مي دهد. هدف اين پژوهش دستيابي به يك برنامه جامع و پويا جهت آمادگي در برابر سوانح و تامين نيازهاي حياتي بازماندگان در منطقه 10 شهر تهران است كه درعين دارا بودن تراكم جمعيت و مسكن، از فرسودگي بالايي رنج مي برد. روش: پژوهش حاضر ماهيتاً توصيفي -تحليلي و داراي رويكرد كيفي است. برنامه ريزي در اين تحقيق بر اساس رويكرد برنامه ريزي جامع سوانح و به كمك روش برنامه ريزي راهبردي صورت مي پذيرد كه علاوه بر هماهنگي بين فعاليت هاي دولت و جامعه، بر بازتواني همه بخش هاي شهر در كنار تأمين مسكن تاكيد مي نمايد. در راستاي پيشبرد اهداف پژوهش و يافتن نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديدهاي پيش روي برنامه ريزي سكونتگاه موقت در محدوده مورد مطالعه از ابزاري نظير مطالعات اسنادي وكتابخانه اي، مشاهده دقيق منطقه و محله، و مصاحبه با مردم محله استفاده شده است. يافته ها: پژوهش حاضر ضمن بررسي ادبيات نظري و روش هاي برنامه ريزي، به كمك تكنيك سوآت سعي كرده است تا به يك برنامه راهبردي با رويكرد هاي آمادگي و كاهش خطر پيش از وقوع سانحه و رويكرد توسعه پايدار سكونتگاه هاي موقت انساني پس از سانحه در چهار حوزه مديريتي، كالبدي، محيط طبيعي و اجتماعي و اقتصادي و در سه مقياس شهر، منطقه و محله دست يابد. نتيجه گيري: از مهم ترين دستاوردهاي اين برنامه مي توان به روش اسكان انفرادي خانوار با كمك گرفتن از توان مالي و اعتباري هر خانوار همراه با كمك ها و اعتبارات دولتي و روش اسكان جمعي و گروهي خانواده ها در محله بر اساس دارايي ها، پتانسيل ها و ظرفيت هاي محله همراه با كمك ها و اعتبارات دولتي اشاره كرد.