حس تعلق فضايي- مكاني مناطق در بازسازي پس از جنگ موارد مطالعاتي: اروپاي پس از جنگ دوم جهاني و دفاع مقدس

زمينه و هدف: جنگ ها فارغ از مباني فكري حاكم بر آنها، همواره تخريب و ويراني مكان را به دنبال دارند و بازسازي پس از جنگ با رويكرد احياي حس تعلق فضامكاني مي تواند پيوند عاطفي ميان انسان و مكان را برقرار نمايد. در اين راستا، زندگي معاصر عليرغم تمام ايده هاي نوين و ذات حركت رو به جلو، همواره نيازمند يادآوري خاطرات گذشته براي حفظ بنيان هاي اجتماعي مي باشد و همين امر است كه ادراك ذهني افراد را در منظري ذهنيارزيابانه، از محيط پيرامون آنها شكل مي دهد. روش: پژوهش حاضر با مرور اسناد موجود از جنگ جهاني دوم در اروپا و همچنين جنگ تحميلي و بياني توصيفي تفسيري به بررسي پيشينه و مطالعه حس تعلق فضامكاني و اثرات جنگ بر آن پرداخته و سپس بازسازي شهري در جنگ جهاني دوم را در كنار بناهاي يادبود و يادگارهاي آن مورد بررسي قرار مي دهد. در نهايت با توجه به خاستگاه متفاوت جنگ در ايران، بازسازي مناطق آسيب ديده و ديدگاه هاي موجود مبني بر حفظ آثار جنگ در راستاي تمايز آن با سياست اروپايي، طي مطالعه اسناد و بازديد ميداني انجام شده در بهار 1396، از مناطق بازسازي شده، مورد بررسي قرار گرفته است. يافته ها: يافته هاي اين پژوهش را مي توان در دو بخش كلي تقسيم بندي نمود. ابتدا موضوع جنگ و احياي حس تعلق بازماندگان در تجربه بازسازي اروپا پس از جنگ جهاني دوم با در نظرگرفتن سياست هاي متفاوت موجود در كشورهاي درگير در زمينه بازسازي و در بخش بعدي بررسي بازسازي پس از جنگ در ايران پژوهشگر را در مسيري هدايت نمود كه تفاوت در نتيجه كار بازسازي و روش هاي احياي هويت پيشين را در نگرش ها و ديدگاه هاي حاكم بيان مي نمايد. نتيجه گيري: نتايج حاصل حاكي از آن است كه در جنگ تحميلي، حس تعلق خاطر در ارتباط مستقيم با مذهب و دفاع از اعتقادات شيعه با حفظ شرايط جنگي در جبهه ها، بسياري افراد را براي ديدار از آن مناطق فرا مي خواند. اما در اروپا خاستگاه ملي گرايانه جنگ دوم جهاني، در كنار سياستِ فراهم آوردن زير ساخت ها و احياي شهرها عموماً به گونه اي مشابه با آنچه پيش از جنگ وجود داشته، در نهايت منجر به ساخت ابنيه به منظور بزرگداشت كشته شدگان و يادبود براي جنگ شده است. بازسازي مناطق جنگ زده ايران نه با ساختي فيزيكي، كه با حفظ محيط و فضاي جنگ به عنوان امري مقدس، خاطرات را روايت مي كند.