پهنه‌بندي خطر سيل با استفاده از تحليل چندمعياره و GIS (مطالعه موردي: شهرستان ايذه)

زمينه و هدف: وقوع سيلاب هاي متعدد در مناطق مختلف كشور همواره خسارات فراواني را در زمينه هاي مختلف به همراه داشته است ازاين رو تهيه و تدوين يك طرح جامع و كامل در زمينه كنترل سيلاب امري ضروري به نظر مي رسد. توسعه مناطق مسكوني و شهري در حاشيه رودخانه ها و بستر سيلاب دشت ها بدون توجه به شرايط هيدرولوژيكي و هيدروليكي حاكم بر رودخانه، باعث افزايش خطر سيلاب مي شود. لذا مديريت سيلاب و شناسايي پهنه هاي در معرض خطر براي كاهش آسيب هاي ناشي از سيل و به حداقل رساندن خسارت و كنترل آن در محيط شهري و روستايي امري ضروري است. هدف انجام اين پژوهش پهنه بندي خطر سيلاب در شهرستان ايذه است. روش: براي رسيدن به اين هدف از 11 شاخص شامل، آبخوان ها، اقليم، پوشش گياهي، ارتفاع، خاك شناسي، فاصله از شبكه آبراه ها ، سازنده هاي زمين شناسي، كاربري اراضي، هم تبخير، هم بارش و هم دما استفاده شده است. با استفاده از روش AHP وزن نسبي معيارها به دست آمده است و با بهره گيري از سيستم اطلاعات جغرافيايي لايه هاي موردنظر هم پوشاني شده اند. يافته ها: نقشه نهايي پهنه بندي سيلاب نشان داد كه حدود43 درصد از شهرستان در پهنه خطر خيلي زياد، 14/16 درصد در پهنه خطر زياد، 46/12 درصد در پهنه خطر متوسط، 91/10 درصد در پهنه خطر كم و 3/8 درصد خيلي كم از لحاظ سيل گيري قرار دارد. به طوركلي حدود60 درصد از پهنه هاي شهرستان درخطر سيل گيري خيلي زياد و زياد است. نتيجه گيري: طبق نقشه ارزيابي خسارت، بيشترين خسارت مربوط به مناطق شهر ايذه، سوسن شرقي و غربي و روستاهاي دنباله رود جنوبي است. مي توان گفت مناطقي كه در موقعيت كوهستاني واقه شده اند، درخطر سيل گيري قرار دارند. زيرا تمام اين مناطق در بين كوه ها و يا محل تلاقي دره ها و تنگه ها واقع شده اند. به طوركلي مي توان گفت نقشه هاي ريز پهنه بندي خطر سيلاب، به مديريت غير سازه اي سيل كمك مي كند و به مديران برنامه ريزي اين امكان را مي دهد تا بخش هاي امن ، از نظر سيل خيزي را براي توسعه انتخاب كنند.