طراحي و تدوين مدلي مرتبط با پيشايندها و پيامدهاي روانشناختي ابتلا به اختلال استرس تروماتيك ثانويه در همسران جانبازان

اهداف: استرس تروماتيك ثانويه، به عنوان پيامدهاي آتي رفتاري و هيجاني به دنبال آگاهي از تجربه‌شدن رويدادي آسيب‌رسان توسط يك فرد مهم در زندگي، تعريف مي شود. در مقابله‌گري با اين شرايط روانپزشكي، برخورداري از خصيصه‌ها و منابع دروني توانمندساز از يك‌سو و حضور مشكلات اثرگذار بر كيفيت زندگي قربانيان پنهان تروما از سوي ديگر، مي‌تواند به پيامدهاي متفاوتي در مبتلايان به اختلال استرس پس از سانحه منجر شود. بنابراين، هدف از اجراي پژوهش حاضر طراحي و تدوين و برازش مدلي مرتبط با پيشايندها و پيامدهاي روانشناختي ابتلا به اختلال استرس تروماتيك ثانويه در همسران جانبازان بود.مواد و روش‌ها: پژوهش توصيفي حاضر، از نوع همبستگي است كه به مدل‌يابي روابط ساختاري و مبتني بر روش حداقل مربعات جزئي مربوط مي‌شود. جامعه مورد مطالعه شامل ۱۵۲ نفر از همسران (زنان) جانبازان جنگ با تشخيص اختلال استرس تروماتيك ثانويه در استان كرمانشاه در سال ۱۳۹۸ بود. شركت‌كنندگان از طريق نمونه‌گيري در دسترس وارد مطالعه شدند. جهت گردآوري داده‌ها از پرسش‌نامه خواب پيتزبورگ، فرم كوتاه شاخص عزت نفس جنسي (اعتباريابي شده توسط فرخي و شاره)، پرسش‌نامه خودشفقتي ريس و همكاران، مقياس روانشناختي قدرت ايگو و مقياس آسيب ثانويه (اعتباريابي‌شده توسط رضاپورميرصالح و احمدي) استفاده شد. با كمك نرم‌افزار آماري SPSS 25و Smart PLS 3.2.8 و روش‌هاي آماري ضريب تعيين و ضريب رگرسيون و شاخص‌هاي برازش مدل داده‌ها تحليل شدند.يافته‌ها: برازش مدل پيشنهادي در پژوهش حاضر، از بُعد ساختاري آن بر اساس 0/15 F۲، 0/002 Q۲ و 0/33 R۲ قابل‌قبول و از بُعد كلي با توجه به ميزان 0/650=GoFحاكي از برازش قوي در بعد كلي مدل بود. مقادير 1/97 T-Value و ضرايب مسيرβ، رابطه علّي و معنادار ميان متغيرها را به جز مسير قدرت ايگو با كيفيت خواب 0/009=β و 0/155=T-Value نشان داد.نتيجه‌گيري:اختلال استرس تروماتيك ثانويه از ويژگي هاي شخصيتي (نيرومندي ايگو و خودشفقتي) تأثير مي‌پذيرد و خود نيز بر كيفيت خواب و عزت نفس جنسي تأثيرگذار است. علاوه بر اين نتايج حاكي از آن بود كه مدل مفهومي مورد بررسي اين پژوهش داراي حمايت تجربي قابل‌قبول در برازش داده‌ها است.