ﻧﻘﺶ ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ، ارزش ﻫﺎي اﺧﻼﻗﯽ و اﻧﺤﺮاف ﻫﺎي رﻓﺘﺎري در ﻣﯿﺰان ﺗﺮدﯾﺪ ﺣﺮﻓﻪ اي ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن

The Role of Auditors’ Mindset, Moral Values and Behavioral Deviations on Their Professional Skepticism

ترديد حرفه‌اي نوعي نگرش است كه لازمه آن وجود ذهني پرسشگر، آگاه نسبت به وضعيت‌هاي احتمالي حاوي تحريف ناشي از اشتباه يا تقلب و در نهايت، ارزيابي نقادانه شواهد حسابرسي موجود است. مهم‌ترين انتقادي كه معمولاً حسابرسان در گزارشگري مالي با آن مواجه مي‌شوند، عدم اعمال ترديد حرفه‌اي مناسب از سوي آنها است. در اين مقاله با استناد به مدل نلسون (2009) در تشريح ويژگي‌‌هاي شخصيتي، نقش سه ويژگي اثرگذار بر ترديد حرفه‌‌اي حسابرسان بررسي مي‌‌شود. اين ويژگي‌‌ها شامل طرز تفكر، ارزش‌هاي اخلاقي و انحراف‌‌هاي رفتاري است. علاوه بر اين، نقش طرز تفكر تعمقي و طرز تفكر اجرايي به‌‌طور ويژه بر اعمال ترديد حرفه‌‌اي موقعيتي حسابرسان در گزارشگري مالي، بررسي مي‌‌شود. اين پژوهش با مشاركت 203 نفر از حسابرسان و با استفاده از طرح آزمون رايانه‌اي و تحليل آماري معادلات ساختاري انجام شده‌است. نتايج نشان مي‌دهد كه با طولاني‌تر شدن مرحله تعمق، سطح ترديد حرفه‌اي حسابرسان افزايش مي‌‌يابد؛ همچنين با بالاتر رفتن سطح ارزش‌هاي اخلاقي در بين حسابرسان و كاهش ميزان انحراف‌هاي رفتاري آنان، سطح ترديد حرفه‌اي آنان افزايش مي‌يابد.

Professional skepticism is an attitude that requires the existence of a questioning mind, the awareness of possible situations containing misstatements resulting from mistake or fraud and finally, the critical evaluation of the audit evidence available. The most important criticism that auditors usually face in financial reporting is the lack proper presentation of professional skepticism. Based on Nelson’s model (2009) of personality traits, this study examines the role of three influential personality traits on auditors’ professional skepticism. The traits include mindset, ethical values, and behavioral deviations. Also, the roles of deliberative mindset and implemental mindset on the application of auditors’ situational professional skepticism in financial reporting are reviewed. Using computer-based test method and structural equation model, the study is conducted among 203 auditors. Results indicate that the more deliberative stage lasts, the higher will be an auditor’s professional skepticism level. Also, by increasing the level of ethical values among auditors and decreasing their behavioral deviations, the level of their professional skepticism increases.