خيار غبن حادث در عقد اجاره

يكي از خيارات جاري در عقود لازم و از جمله اجاره، خيار غبن است. غبني كه مطابق قانون مدني و قول مشهور فقها و حقوق‌دانان در اين عقد جريان دارد، غبن موجود در حين عقد (غبن مقارن) است و غبني كه پس از تشكيل قرارداد و در مرحلهٔ اجراي تعهّدات، حادث مي‌شود، كمتر مورد توجّه صاحب‌نظران قرار گرفته است. از آن‌جا كه عقد اجاره از عقودي است كه تعهّدات طرفين در طول زمان اجرا مي‌شود و صرف تسليم عين مستأجره از سوي موجِر، اجراي تمام تعهّد به‌شمار نمي‌آيد؛ بررسي غبنِ حادث در عقد اجاره، داراي اهميت است؛ زيرا ممكن است تغيير شرايطْ موجب بر هم خوردن تعادل عوضين پس از تشكيل عقد و در زمان اجرا شود. با استناد به دلايلي چون قاعدهٔ لاضرر و شرط ضمني و نيز بناي عقلا و در نهايت عيب رضا، مدّعاي نويسندهٔ اين مقاله آن است كه حدوث غبن در حين اجراي عقد اجاره نيز همانند وجود غبن در زمان انعقاد قرارداد، براي طرفي كه مغبون شده، حق خيار ايجاد مي‌كند. چنين راه‌حلي، هم به كارآمدي نظام معاملي و اقتصادي كنوني كمك مي‌كند و هم منطبق بر مباني مورد قبول نظام حقوقي ايران است.