اثر مدت زمان متفاوت استرس بر تغييرات حافظه‌ي فضايي و شناختي در موش‌هاي صحرايي نر

مقدمه: استرس به عنوان يك عامل خطرناك در پيشبرد اختلالات روان‌شناختي و حافظه قلمداد مي‌شود. قرار گرفتن در معرض استرس اثرات متفاوتي بر حافظه دارد. به عبارتي، استرس قادر است باعث افزايش و كاهش حافظه گردد و يا حتي هيچ تأثيري بر آن نداشته باشد. مطالعه‌ي حاضر اثر زمان‌بندي‌هاي متفاوت استرس را بر روي تغييرات حافظه‌ي فضايي و شناختي مورد بررسي قرار مي‌دهد. روش‌ها: در اين مطالعه، از 28 موش صحرايي نر(7 = n) نژاد ويستار استفاده گرديد. گروه‌هاي مورد مطالعه عبارت از گروه‌هاي شاهد، استرس حاد، ميان‌مدت و مزمن بودند. جهت القاي استرس، از استرس بي‌حركتي استفاده شد. عملكرد حافظه‌ي فضايي و شناختي به ترتيب با استفاده از آزمون‌هاي رفتاري شناسايي اجسام جابه‌جا شده (OLT يا Object location test) و شناخت اجسام جديد (NOR يا Novel object recognition) مورد ارزيابي قرار گرفت. در پايان، سطح كورتيكوسترون سرم با روش ELISA (Enzyme-linked immunosorbent assay) اندازه‌گيري شد. يافته‌ها: مدت زمان شناسايي جسم در طول مرحله‌ي آزمون NOR در گروه‌هاي استرس ميان‌مدت و مزمن، به ترتيب به طور معني‌داري (0/001 P و 0/050 P) پايين‌تر از گروه شاهد بود. اما مقايسه‌هاي مشابه براي مدت زمان شناسايي جسم در آزمون OLT، كاهش غير معني‌داري را در تمامي گروه‌هاي استرس در مقايسه با گروه شاهد نشان دادند. سطح كورتيكوسترون به طور معني‌داري (0/010 P و 0/050 P) در گروه‌هاي استرس ميان‌مدت و مزمن در مقايسه با گروه شاهد افزايش يافت. نتيجه‌گيري: استرس مزمن و به خصوص استرس ميان‌مدت حافظه‌ي شناختي را دچار نقص كردند. در حالي كه استرس حاد، ميان‌مدت و مزمن باعث بروز اختلال قابل توجهي در حافظه‌ي فضايي نشدند. بنابراين، زمان‌بندي متفاوت استرس بر بروز اختلالات حافظه‌ي شناختي مؤثر مي‌باشد.