ساخت و ارزيابي داربست ابريشم كيتوسان به‌عنوان ابزار كشت سه ‌بعدي سلول‌هاي شبه استخواني

مقدمه: كشت و تكثير سلول‌هاي شبه استخواني، با هدف استفاده در مطالعات پژوهشي و درماني همواره از اهميت زيادي برخوردار است. در اين‌ بين، مطالعات نشان داده است كه كشت سلول‌ها در يك محيط سه ‌بعدي با هندسه‌ي مهندسي ‌شده، در مقايسه با كشت در محيط دو بعدي، اثرات بهتري بر روي سلول‌ها دارد. هدف از پژوهش حاضر، ساخت و ارزيابي داربستي با ويژگي‌هاي مناسب، براي كشت سه‌ بعدي سلول‌هاي شبه استخواني بود. روش‌ها: داربست ابريشم- كيتوسان به روش خشكاندن انجمادي تهيه گرديد. ساختار داربست‌ها با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني روبشي بررسي شد. خواص مكانيكي داربست‌ها توسط تست فشار و تخريب پذيري داربست‌ها با ارزيابي درصد كاهش وزن آن‌ها در محلول Phosphate buffer salin سنجيده شد. تأثير جزء ابريشمي داربست بر روي درصد بقاي سلولي با استفاده از آزمون MTT [3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-2,5-diphenyltetrazolium bromide] و چسبندگي سلولي با كشت سلول‌هاي شبه استخواني 63MG بر روي بستر ابريشمي ارزيابي شد. يافته‌ها: تصاوير ميكروسكوپ الكتروني- روبشي، وجود تخلخل‌هاي سطحي مناسب براي نفوذ سلول به داخل ساختار داربست و به هم‌پيوستگي مناسب تخلخل‌ها براي انتقال متابوليت‌ها و سيگنال‌هاي شيميايي را نشان داد. متوسط قطر تخلخل‌هاي سطحي داربست‌ها، 46/75 ± 200/90 ميكرومتر به دست آمد كه اين اندازه، در مقايسه با ميانگين قطر سلول‌ها (95 ميكرومتر)، بسيار بزرگ‌تر بود. خواص مكانيكي داربست براي استفاده به ‌عنوان ابزار كشت سه ‌بعدي سلول مناسب بود؛ به طوري كه ميانگين مدول فشاري داربست‌ها 0/8 ± 0/6 مگاپاسكال به دست آمد. همچنين، نتايج تست تخريب پذيري نشان داد كه ميزان تخريب داربست‌ها با افزايش درصد وزني جزء كيتوسان افزايش مي‌يابد. نتايج آزمون MTT و كشت سلولي، نشان داد ابريشم استفاده‌ شده در ساختار داربست‌هاي كامپوزيتي براي سلول‌ها سميت ندارد و سلول‌ها توانايي چسبيدن به سطح ابريشم را دارند. نتيجه‌گيري: داربست ابريشم- كيتوسان ساخته ‌شده به روش خشكاندن انجمادي، مي‌تواند ابزاري مناسب براي كشت سه ‌بعدي سلول‌هاي شبه استخواني باشد.