بررسي تأثير استروژن بر ميزان بيان نشانگرهاي عصبي در طي تمايز نوروژنيك سلول‌هاي بنيادي مشتق از چربي

مقدمه: با توجه به سهولت دستيابي به سلول‌هاي بنيادي حاصل از بافت چربي نسبت به ساير منابع سلول‌هاي بنيادي در صورتي كه بتوان از عوامل رشد مانند استروژن جهت افزايش تمايز نروني استفاده نمود، نرون‌هاي تمايز يافته، در پيوند اتولوگ بيماري‌هاي عصبي دژنراتيو خاص مانند بيماري پاركينسون و ضايعات نخاعي استفاده‌ي وسيعي دارد. هدف از اين مطالعه، ارزيابي تأثير استروژن بر تمايز عصبي سلول‌هاي بنيادي مشتق از بافت چربي از طريق ارزيابي بيان نشانگر نورون بالغ (2MAP يا 2Microtubule-associated protein)، نشانگر سلول‌هاي گليال (Glial fibrillary acidic protein يا GFAP) و نشانگر سلول‌هاي پيش‌ساز عصبي (Nestin) بود. روش‌ها: پس از جداسازي سلول‌هاي بنيادي از بافت چربي، القاي عصبي سلول‌هاي بنيادي از طريق روش تشكيل نروسفر انجام شد. پس از يك هفته، تجمعات سلولي نروسفر تشكيل شده جهت تمايز نهايي، به محيط كشت القاي عصب منتقل شد و در گروه تيمار استروژن با دوز 10 نانومول تا انتهاي دوره‌ي تمايز روزانه به محيط كشت القاي عصب اضافه گرديد. سپس ارزيابي بيان نشانگرهاي Nestin، 2MAP و GFAP در سلول‌هاي تمايز يافته از طريق تكنيك RT-PCR (Reverse transcription-polymerase chain reaction) صورت گرفت. به علاوه، آزمايش MTT [diphenyl tetrazolium bromide assay 2,5 (yl-2- dimethyl thiazol-4,5)3] جهت ارزيابي تكثير سلولي انجام شد. يافته‌ها: ميانگين بيان نشانگرهاي Nestin و GFAP در گروه شاهد نسبت به مورد بيشتر بود و اين اختلاف ميانگين، از لحاظ آماري معني‌دار بود (0/050 P)؛ در حالي كه ميزان بقاي سلولي در دو گروه، اختلاف معني‌داري را نشان نداد. نتيجه‌گيري: در مجموع، مي‌توان دريافت استروژن سبب كاهش بيان نشانگرهاي عصبي مي‌شود. با اين حال، جهت تعيين تأثير استروژن بر تمايز عصبي سلول‌هاي بنيادي، پيشنهاد مي‌شود اين مطالعه به صورت گسترده‌تر و با استفاده از تكنيك‌هاي حساس‌تري بررسي گردد.