وضعيت سرمايه فكري در ايران و كشورهاي منطقه در راستاي چشم‌انداز 1404 جمهوري اسلامي ايران

Intellectual capital in Iran and the region countries: A comparative perspective

مديريت سرمايه فكري مسيري نو در تحقق توسعه اقتصاد دانش­بنيان است و ميزان رشد آن به‌زودي به شاخص توسعه‌يافتگي كشورها تبديل مي‌شود؛ بنابراين براي توسعه سرمايه فكري در سطح ملي، شناخت وضعيت موجود و سير تحولات در مقايسه با ساير كشورها براي سياست­گذاري و برنامه­ريزي اثربخش موردنياز است. بر اين اساس، مقاله حاضر در راستاي سند چشم­انداز 1404 كشور، سرمايه فكري ايران را در مقايسه با كشورهاي منطقه طي 15 سال اخير، مورد تحليل قرار مي‌دهد. به اين منظور با بهره­گيري از مدل تعديل‌يافته لين و ادوينسون، وضعيت كشورهاي موردنظر بر مبناي 24 شاخص در قالب چهار بُعد سرمايه انساني، سرمايه فرآيندي، سرمايه بازار و سرمايه بازآفريني مورد ارزيابي واقع شد. همچنين با عنايت به اينكه سرمايه مالي دربردارنده دارايي­هاي نامشهود يك كشور نيست، اين متغير از مدل لين خارج شده و رابطه آن با سرمايه فكري مورد بررسي قرار نگرفت. براي جمع‌آوري داده‌ها، از داده‌هاي آرشيوي منابع بين‌المللي و داده‌هاي اكتشافي محققين در سال‌هاي 2001 تا 2015 استفاده شد. بر اساس نتايج، وضعيت ايران در مقايسه با كشورهاي مورد مطالعه، مورد تحليل قرار گرفت. همچنين رابطه مثبت بين سرمايه فكري و سرمايه مالي تأييد شد. نتايج اين پژوهش مي­تواند براي سازمان­هاي سياست­گذار در راستاي تدوين سياست­هاي توسعه­اي كشور و تدوين برنامه­هاي آتي در خصوص ارتقاء جايگاه ايران در سطح منطقه مورد استفاده قرار بگيرد.

Abstract: Intellectual capital management is a new topic that has theoretically been introduced in recent years on a global scale. This capital is now considered as an invaluable resource and a key for measuring governments growth and development. This paper is aimed to compare Iran’s intellectual capital of the past 15 years with other countries of the region. It is argued that the analysis would shade some light on the Islamic Republic of Iran’s vision of 1404. For this purpose, we first used the Lin & Edvinson’s model (2011) and adjusted it in order to cope with the limitations of the data. A total of 24 indicators in four dimensions of human capital, process capital, market Capital and renewal capital were used in this analysis. Since the financial capital is a tangible assets of a country, we discard it from this assessment. In this research, data on intellectual capital indicators, which had been produced between 2001 and 2015 by World Bank and other international sources, was collected and analysed. The results of this analysis, indicate were does Iran’s intellectual capital locate, compared to other countries of the region.. The results also show that there is a significant positive relationship between intellectual capital and financial capital. The upshot of this study can be used by policy makers who are in position of designing plans to upgrade Iran's status in the region.