استفاده از نشانگر تك نوكلئوتيدي MT1XT20 براي تشخيص ناپايداري ميكروستلايت در بيماران ايراني مبتلا به سرطان كولون ارثي غير پوليپي (HNPCC)

مقدمه: سرطان‌هاي بدخيم كولوركتال، چه در صورت تكي و چه در صورت خانوادگي، اگر با افزايش ميزان ناپايداري در ميكروستلايت همراه باشند، پيش‌آگهي بهتري دارند، راهكار متفاوتي براي جراحي در آن‌ها اتخاذ مي‌شود و پاسخ متفاوتي نسبت به داروي شيمي‌درماني 5FU (Fluorouracil) خواهند داد. بنا بر اين، امروزه براي بيماران مبتلا به سرطان كولوركتال ارثي و غير ارثي، آزمايش سنجش وضعيت ناپايداري ميكروستلايت انجام مي‌شود. هدف اين مطالعه، سنجش كارايي نشانگر تك نوكلئوتيدي MT1XT20 در جمعيت بيماران مبتلا به سرطان كولون ارثي غير پوليپي (HNPCC يا Hereditary nonpolyposis colorectal cancer) كشور ايران بود. علاوه بر نشانگر پيش‌گفته، از دو روش بررسي وضعيت ميكروستلايت با پنل 5 نشانگري و استاندارد Promega و نيز آزمايش ايمنوهيستوشيميايي استفاده شد. روش‌ها: در اين مطالعه، نشانگر تك نوكلئوتيدي MT1XT20 و كيت استاندارد Promega از طريق روش PCR (Polymerase chain reaction) بر روي 20 خانواده‌ي مبتلا به HNPCC ايراني مورد سنجش قرار گرفت و آزمايش ايمنوهيستوشيميايي نيز براي بررسي وضعيت 4 پروتئين مهم دخيل در مسير ترميم ناجور جفت شدگي مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: در روش سنجش ناپايداري ميكروستلايت از طريق پنل Promega و نشانگر تك نوكلئوتيدي MT1XT20 به ترتيب 8 (40 درصد) و 5 نمونه (25 درصد) از 20 نمونه وضعيت ناپايداري نشان دادند. در روش ايمنوهيستوشيميايي نيز، 7 نمونه از 20 نمونه (35 درصد) وضعيت كمبود پروتئين مسير ترميم ناجور جفت شدگي را نشان دادند. در ميان نشانگرهاي مورد استفاده در كيت Promega، نشانگر BAT26 ناپايدارترين نشانگر بود و در هر 8 نمونه، Microsatellite instability-high (MSI-H) تشخيص داده شده توسط كيت Promega ناپايداري نشان داد. نشانگرهاي NR21 و NR24 در 7 نمونه (87/5 درصد) ناپايداري نشان دادند و نشانگرهاي BAT25 و MONO27 به ترتيب با نشان دادن ناپايداري در 6 (75/0 درصد) و 5 نمونه (62/5 درصد)، پايدارترين نشانگرها بودند. نتيجه‌گيري: MT1XT20 در جمعيت ايتاليايي، به عنوان نشانگر تك نوكلئوتيدي مورد اعتماد ارزيابي شده است، اما اين مسأله در رابطه با جمعيت ايراني صدق نمي‌كند. در عوض، BAT26 با نشان دادن ناپايداري در تمام نمونه‌هاي MSI-H ارزيابي شده توسط كيت Promega، مي‌تواند به عنوان نشانگري موثق و قابل مقايسه با پنل 5 نشانگري Promega در جمعيت ايراني در نظر گرفته شود.