بررسي آلودگي گزهاي توليد شده در شهر اصفهان به باقي‌مانده آفلاتوكسين

مقدمه: آفلاتوكسين‌ها گروهي از متابوليت‌هاي ثانويه‌ي سمي و سرطان‌زا هستند كه توسط قارچ‌هايي از قبيل Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus و به ندرت توسط Aspergillus nomius توليد مي‌شوند. اين قارچ‌ها تحت شرايط رطوبت و دماي مناسب، قادر خواهند بود كه در محصولات كشاورزي رشد و تكثير نمايند و در ادامه، آفلاتوكسين توليد كنند. هدف از انجام اين مطالعه، تعيين ميزان آفلاتوكسين كل در گزهاي توليد شده در شهر اصفهان بود. روش‌ها: 40 نمونه گز حاوي 28 و 40 درصد مغز پسته از كارگاه‌هاي سطح شهر اصفهان خريداري شد و ميزان آفلاتوكسين كل در آن‌ها با استفاده از روش ELISA (Enzyme-linked immunosorbent assay) ارزيابي گرديد. يافته‌ها: غلظت كلي آفلاتوكسين در 40 نمونه گز آزمايش شده، بين 97/13 نانوگرم/گرم تا غير قابل تشخيص بود. 39 نمونه (97/5 درصد) داراي آلودگي بود و ميانگين آفلاتوكسين كلي در نمونه‌ها 3/55 ± 4/11 نانوگرم/گرم تعيين گرديد. ميانگين آلودگي در نمونه‌هاي گز 28 و 40 درصد مغز پسته، به ترتيب 2/49 ± 3/53 و 4/40 ± 4/70 نانوگرم/گرم به دست آمد و اختلاف آماري معني‌داري بين دو گروه مشاهده نشد (0/82 = P). ميزان آفلاتوكسين كل در تمامي نمونه‌ها كمتر از حداكثر تعيين شده توسط سازمان ملي استاندارد ايران (15 نانوگرم/گرم) بود، اما در 4 نمونه (10 درصد) ميزان آفلاتوكسين كل بيشتر از استاندارد كشورهاي اروپايي (10 نانوگرم/گرم) بود. نتيجه‌گيري: با توجه به اهميت اقتصادي گز به خصوص صادرات آن به بازارهاي جهاني، همچنين خطرات آفلاتوكسين براي سلامتي انسان، به طور قطع تلاش مضاعف جهت تأمين بهداشت و ايمني اين ماده‌ي غذايي ضروري است و اين امر، مستلزم ارتقاي سطح استانداردهاي ملي به استاندارد كشورهاي توسعه يافته مي‌باشد.