تحقيق آزمايشي و كاربرد آن در توسعۀ دانش مديريت

محيط نهادها و كسب‌ وكارها دائماً متلاطم و متغيّر است لذا بهره‌گيري از شيوه‌هاي نوين جهت توليد و توسعۀ دانش مديريتي امري غيرقابل اجتناب است. روش تحقيق آزمايشي يكي از روش‌هاي تحقيق مهم جهت بررسي و بهبود مسائل سازماني بوده و استفاده از آن در علوم اجتماعي و رفتاري مانند جامعه‌شناسي، روان‌شناسي، اقتصاد و مديريت در سال‌هاي اخير رشد قابل توجهّي داشته است. تحقيقات آزمايشگاهي يكي از انواع اصلي تحقيقات آزمايشي هستند كه در محيط كنترل شده آزمايشگاه، با هدف بررسي رابطۀ علّي و ضمن كنترل متغيرهاي مزاحم اجرا مي‌شوند. استفاده از اين پژوهش‌ها به توسعه دانش در شاخه‌هاي مختلف مديريت شامل رفتار سازماني، مديريت منابع انساني، تبليغات و رفتار مصرف‌كننده، مديريت عمليات رفتاري، راهبرد رفتاري و اقتصاد رفتاري انجاميده است. با وجود توسعۀ كاربردهاي تحقيق آزمايشي در ادبيات مديريت و انباشت دانش مرتبط در منابع بين‌المللي، به نظر مي‌رسد شناخت و استفاده از آن در پژوهش‌هاي داخلي كمتر مورد توجّه قرار گرفته است. تحقيق حاضر قصد دارد با استفاده از منطق روش دلفي، مقولات و مفاهيم اصلي اين روش تحقيق و كاركردهاي آن در مديريت را بازشناسد و با مرور نظام‌مند ادبيات موضوعي، مفاهيم احصاشده را تشريح نمايد. مطابق يافته‌هاي تحقيق 11 مقوله و بيش از 30 مفهوم مرتبط شناسايي شده كه مقولات اصلي شامل چيستي پژوهش آزمايشي و انواع آن، دست‌كاري  متغيّرها، كنترل، تكرار، اعتبار و اخلاق در پژوهش آزمايشي است. يافته‌هاي اين پژوهش از حيث شناخت و توسعۀ كاربردهاي يك روش‌شناسي نوين در توليد دانش مديريت براي پژوهشگران و دانشمندان حوزه‌هاي مختلف مديريت قابل بهره‌برداري است.