ارائه چهارچوب نظري مناسب ساختار فضايي بنادر و مناطق پسكرانه اي برمبناي روش تحليل محتوا

بناد ر را مي توان دروازه هاي اصلي ورود و خروج جريان هاي فضايي برشمرد . اين كانون هاي فعاليتي، د رصورت كه بتوانند پيوند مناسبي با ساختار فضايي مناطق درون سرزميني ايجاد كنند ، نه تنها مي توانند جريان هاي توزيع كالا را به خوبي هدايت كنند ، بلكه نقش موثري در توسعه نواحي پسكرانه اي خواهند داشت. در اين ميان، تمركز و تاكيد بر مولفه هاي ساختار فضايي، مي تواند موجب رونق تعامل بنادر با قطب ها و توسعه پسكرانه هاي درون سرزميني شود . هدف از اين پژوهش، شناسايي مولفه هاي ساختار فضايي و تدوين يك چارچوب نظري مناسب از ديدگاه هاي مطرح پيرامون ساختار فضايي بنادر- پسكرانه بر مبناي روش تحليل محتوا است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد از ميان مجموعه نظريه هاي ساختارفضايي، شش مولفه قابل شناسايي است كه عبارتند از: قلمرو، كانون، محور ارتباطي، سازماني ابي سطوح، تعامل و انتظام. با تلفيق هركدام از اين مولفه ها، ابعاد جديدي از ساختار فضايي سرزمين روشن مي شود كه شامل تحرك فضايي، كاربري فضايي و فرم فضايي خواهد بود . تحرك فضايي بر مبناي پيوندها و روابط ميان اجتماعات انساني و كاربري فضايي بر مبناي فعاليت هاي انساني و زمين شكل مي گيرد . فرم فضايي نيز حاصل برهم كنش اين دو بُعد در پهنه سرزمين است كه در مقياس هاي مختلف به صورت پنهان يا آشكار نمايان مي شود . وجود مولفه انتظام آشكار و برنامه ريزي شده در ساختار فضايي يك منطقه، خود عاملي در تبيين بُعد جديدي تحت عنوان پشتيباني فضايي است. در حقيقت اين بُعد مشخص كننده تفاوت در ساختار فضايي يك منطقه درون سرزميني با ساختار فضايي بندر- پسكرانه است. وجود فضاهاي پشتيبان در مناطق پسكرانه بندرگاهي، براساس تصميم سازي برنامه ريزان فضايي و تصميم گيري سياست مداران، مي تواند زمينه لازم را براي ورود فضاهاي جغرافيايي كمتر توسعه يافته به چرخه انطباق ساختار فضايي مهيا كند . در اين حالت چهارچوب نظري جديد ي تحت عنوان چرخه تعامل در ساختار فضايي بندر- پسكرانه و مبتني بر چهار بُعد ذكر شد ه بوجود مي آيد كه هدف آن تبيين مدل توسعه فضايي متوازن بندر و مناطق پسكرانه در مقياس هاي مختلف است.