استعاره هاي مفهومي زمان در زبان فارسي: رويكردي شناختي - پيكره اي

استعاره نوعي نگاشت منظّم بين دو حوزه مفهومي است. در استعاره حوزه اي تجربي كه حوزه مبدأ خوانده مي شود، بر حوزه ديگري كه حوزه مقصداست، نگاشت مي شود. مفاهيم انتزاعي مانند زمان، به‌وسيله استعاره مفهومي در ذهن بشر درك و مفهوم‌سازي مي‌شوند. هدف پژوهش حاضر بررسي استعاره هاي مفهومي حوزه زمان در زبان فارسي است. روش اين مطالعه، تحليل پيكره اي و شامل متون نوشتاري زبان فارسي معاصر از پايگاه داده هاي زبان فارسي است. نمونه اين پيكره، شامل (36) متن از نويسندگان معاصر همچون آل‌احمد (1333 و 1343)، ابراهيمي (1345 و 1382)، بهرنگي (1342)، پارسي پور (1369)، پيرزاد (1379)، جعفري (1386)، جمالزاده (1343)، چوبك (1328)، حجازي (1308)، دانشور (1348)، دولت آبادي (1367)، رياحي (1385)، گلستان (1353)، فلاح (1394)، مستور (1397)، نفيسي (1330) و هدايت (1332 و 1315) است. پس از تحليل پيكره، (605) عبارت استعاري زمان در (11) نگاشت استخراج شد. نتايج نشان داد كه پركاربردترين حوزه هاي مبدأ براي درك و بيان استعاري زمان براساس اين پيكره، شيء، ماده، مسير، مكان و ظرف هستند؛ بنابراين، از بررسي ميزان بسامد بالاي حوزه هاي مبدأ شيء و ماده مي توان نتيجه گرفت كه اين نوع مفهوم‌سازي از زمان، نشان گر ويژگي هاي درون فرهنگي است كه بر نگرش نويسندگان معاصر زبان فارسي اثر گذاشته است. .