تحليل عوامل مؤثر بر كيفيت زندگي اجتماعي شهروندان در فضاهاي شهري معاصر (نمونه مورد مطالعه: ميدان فرهنگ شهر يزد)

رضايت فرد از ابعاد مختلف زندگي، «كيفيت زندگي» تعبير شده كه از ديرباز مدنظر طراحان و برنامه‌ريزان شهري بوده است و حتي دغدغه ساير رشته‌هاي مرتبط با آنها، ازجمله روان‌شناسي و جامعه‌شناسي نيز محسوب مي‌شود. ارتقاي كيفيت زندگي در فضاهاي شهري به مطلوبيت مؤلفه‌هاي سازنده آن فضا بسيار وابسته است. برخلاف پژوهش‌هاي صورت‌گرفته در محله‌ها، شهرهاي جديد و...، بررسي مفهوم كيفيت زندگي اجتماعي در ميدان‌هاي شهري كمتر در پژوهش‌ها ديده مي‌شود. ميدان فرهنگ (نعل اسبي) شهر تاريخي يزد، با قرارگيري در بافت معاصر، همواره بستري براي رويدادها و مراسم‌ها گوناگون بوده است؛ لذا علل حضورپذيري آن و بررسي كيفيت زندگي اجتماعي در آن مي‌تواند به بهبود عملكرد فضاهاي شهري موجود نيز كمك شاياني نمايد. با هدف شناسايي و تحليل عوامل مؤثر بر كيفيت زندگي اجتماعي در ميدان فرهنگ (نعل اسبي) شهر يزد، پژوهش حاضر با تمركز بر دو بعد «عيني» و «ذهني» كيفيت زندگي صورت گرفت. راهبرد اين پژوهش كيفي و داده‌هاي آن به‌صورت پيمايشي گردآوري و از روش توصيفي تحليلي در فرايند دست‌يابي به نتايج استفاده شده است. روش نمونه‌گيري به‌صورت تصادفي ساده بود و حجم نمونه نيز به كمك فرمول كوكران محاسبه شد. سپس با تجزيه و تحليل داده‌ها به كمك آزمون «تحليل عاملي اكتشافي»، عوامل مؤثر بر كيفيت زندگيِ اجتماعي شهروندان در نمونه مورد مطالعه، شناسايي و مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه به ترتيب عواملي از قبيل: الف) امنيت و پاكيزگي، ب) سبزينگي، ج) رويدادها و تعاملات اجتماعي، د) سلامت جسمي و رواني و هـ) شادماني و اميد به زندگي داراي بيشترين تأثير بر كيفيت زندگي اجتماعي از ديد شهروندان و استفاده‌كنندگان از اين ميدان هستند. اين عوامل مي‌توانند به‌منظور ارتقاي كيفيت زندگي اجتماعي در ساير ميدان‌هاي و فضاهاي شهري معاصر نيز در اولويت رسيدگي قرار گيرند.