‌‌مروري بر سورفكتانت هاي‌ زيستي: مشخصه سازي و كاربردها

در سال هاي بازپسين، با صنعتي شدن جوامع، افزايش جمعيت و آلودگي در سراسر دنيا، تمايل به استفاده از سورفكتانت‌هاي زيستي افزايش يافته است. زيست‌توده ها طيف وسيعي از تركيبات فعال سطحي به‌نام سورفكتانت‌هاي ‌زيستي را، كه تركيبات دوگانه‌‌دوستي با سر آب‌دوست دم آب گريز هستند توليد مي كنند. اين تركيبات به‌طور عمده براساس وزن مولكولي، خواص فيزيكي شيميايي و منبع ميكروبي طبقه بندي مي شوند. ‌‌ سورفكتانت‌هاي ‌زيستي با وزن‌مولكولي كم، كشش سطحي آب/هوا يا آب/روغن را كاهش مي‌دهند، درحالي‌كه امولسيفايرهاي زيستي با وزن‌مولكولي بالا، در تثبيت امولسيون‌ها مؤثر هستند. سورفكتانت‌هاي زيستي، باتوجه ‌به ويژگي ها و برتري‌هاي بالقوۀ خود نسبت به انواع شيميايي مانند سميت كم، تجزيه پذيري زيستي بالا، غلظت بحراني مايسل كم و تحمل دما، قدرت يوني و pH، در صنايع مختلفي همچون صنعت نفت، غذايي، پزشكي، آرايشي، شوينده، كشاورزي و پالايش زيستي ‌محيط‌زيست كاربردهاي گسترده اي يافته اند. با‌ اين‌حال كاربرد و توليد آن ها در مقياس صنعتي به‌علت هزينۀ بالاي توليد، محدود شده‌است. به‌همين دليل صنايع و پژوهشگران در پي يافتن روش هايي همچون استفاده از بسترهاي ارزان‌قيمت مانند ملاس، روغن هاي گياهي و آب پنير هستند؛ تا بتوانند هزينۀ بالاي توليد اين محصولات سبز را در مقياس صنعتي كاهش‌دهند. از اين‌رو شناخت ويژگي ها و مشخصه‌سازي سورفكتانت‌هاي زيستي از اهميت ويژه اي برخوردار است. در اين بررسي به چند جنبۀ مهم ‌ سورفكتانت‌هاي زيستي همچون طبقه بندي ، ويژگي‌ها، عوامل مؤثر بر توليد، شاخص‌هاي ارزيابي و روش‌هاي آزمون و كاربرد آن ها در صنايع مختلف پرداخته شده است.