اثر حفاظتي عصاره هيدرو الكلي گياه خرنوب (سراتونيا سيليكوا) بر بافت بيضه در موش‌هاي صحرايي بالغ تيمار شده با دوكسوروبيسين

زمينه و هدف: دوكسوروبيسين يكي از پرمصرف‌ترين داروهاي ضد سرطان بشمار مي رود. هدف از اين مطالعه بررسي اثر حفاظتي عصاره هيدرو الكلي گياه خرنوب بر بافت بيضه در موش‌هاي صحرايي بالغ تيمار شده با دوكسوروبيسين است.مواد و روش‌ها: در اين مطالعه تجربي از 56 موش صحرايي نر بالغ نژاد ويستار در 7 گروه 8 ‌تايي استفاده شد. گروه كنترل فقط آب و مواد غذايي معمولي دريافت كردند. گروه شم آب مقطر به ميزان mg/kg 3 به روش تزريق درون صفاقي دريافت كردند. گروه شاهد1 فقط داروي دوكسوروبيسين دوز mg/kg3 يك‌بار در هفته به مدت 4 هفته به روش تزريق درون صفاقي دريافت كردند.گروه شاهد2ميزان حداكثر دوز mg/kg) 600) از عصاره هيدرو الكلي خرنوب به مدت 48 روز به‌صورت گاواژ دريافت كرد و گروه‌هاي تجربي1، 2 و 3 داروي دوكسوروبيسين به ميزان mg/kg 3 يك‌بار در هفته به مدت 4 هفته به‌صورت تزريق درون صفاقي و به ترتيب mg/kg 600 و300و150 عصاره هيدرو الكلي خرنوب را به مدت 48 روز به‌صورت گاواژ دريافت كردند. جهت بررسي بافت بيضه از روش رنگ‌آميزي هماتوكسيلين ائوزين استفاده شد. نتايج: ميانگين وزن بدن، تعداد سلول‌هاي اسپرماتوگوني ، تعداد سلول‌هاي اسپرماتوسيت ، تعداد سلول‌هاي اسپرماتيد و تعداد سلول‌هاي لايديگ در گروه تجربي دريافت‌كننده دوكسوروبيسين و دوزmg/kg 300 عصاره هيدرو الكلي خرنوب در مقايسه با گروه دريافت‌كننده دوكسوروبيسين افزايش معني‌دار نشان داد. در گروه‌هاي تجربي دريافت‌كننده دوكسوروبيسين و عصاره هيدرو الكلي گياه خرنوب با دوزهاي mg/kg 600و 150ميانگين تعداد سلول‌هاي اسپرماتوگوني، اسپرماتوسيت، اسپرماتيد و لايديگ كاهش معني‌داري را نسبت به گروه‌هاي كنترل و شم نشان دادند (P 0.05). همچنين مطالعات بافت‌شناسي نشان داد كه ميزان چروكيدگي بافت بيضه در گروه تجربي دريافت‌كننده دوكسوروبيسين و دوز mg/kg 300 عصاره هيدرو الكلي خرنوب در مقايسه با گروه دريافت‌كننده دوكسوروبيسين كاهش بيشتري مشاهده گرديده است كه نشانگر تأثير اين دوز در بازسازي بافت بيضه است. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد كه عصاره هيدرو الكلي خرنوب در دوزmg/kg 300 داراي اثر حفاظتي بر مسموميت اسپرماتوزنژ القا شده توسط داروي دوكسوربيسين مي‌باشد.