تأثير علف‌كش‌هاي مختلف بر فعاليت آنزيم‌هاي اوره‌آز و دهيدروژناز خاك

زمينه و هدف: هدف از اين تحقيق بررسي تأثير پنج علف‌كش (تري‌بنورون متيل، متريبوزين، تريفلورالين، هالوكسي‌فوپ ‌آرمتيل و توفوردي) بر فعاليت آنزيم‌هاي دهيدروژناز و اوره‌آز خاك بود. روش بررسي: آزمايش به صورت طرح كاملاً تصادفي با پنج تيمار علف‌كش‌ و خاك شاهد در سه تكرار و به مدت شش ماه انجام شد و فعاليت آنزيم‌ها در ابتداي آزمايش، سه و شش ماه پس از شروع آزمايش اندازه‌گيري شد. غلظت علف‌كش‌ها 0.27، 0.67، 0.67، 0.67 و 0.1ميلي‌گرم در كيلوگرم خاك به ترتيب براي هالوكسي فوپ، متريبوزين، تريفلورالين، توفوردي و تريبنورون متيل بود.يافته‌ها: بين علف‌كش‌ها از لحاظ تأثير بر فعاليت آنزيم‌ها تفاوت معني‌داري (P≤0.01) وجود داشت. اثر علف‌كش‌ها پس از سه ماه كاهش فعاليت آنزيم اوره‌آز نسبت به شاهد (34.9 µgN.g^-4 ) بود كه بيشترين تغييرات معني‌دار مربوط به تريفلورالين (24.8 µgN.g^-4 ) بود كه نسبت به شاهد 28.9 درصد كاهش داشت. فعاليت آنزيم اوره‌آز پس از شش ماه نسبت به سه ماه افزايش داشت و در مورد علف‌كش‌هاي تريفلورالين (35.1 µgN.g^-4 ) اين افزايش به ميزان 41.5 درصد بود كه نسبت به همين تيمار در مدت سه ماه تفاوت معني‌داري داشت؛ در حالي كه تغييرات در شاهد در شش ماه نسبت به سه ماه معني‌دار نبود. در مورد آنزيم دهيدروژناز همه علف‌كش‌ها موجب كاهش معني‌دار فعاليت اين آنزيم پس از سه ماه نسبت به شاهد (0.6 µgTPF.g^-4) شدند به طوري كه كمترين فعاليت آنزيم در تيمار هالوكسي فوپ با 0.01 µgTPF.g^-4 مشاهده شد كه كاهش 98% نسبت به شاهد نشان داد. فعاليت اين آنزيم در مورد همه تيمارها پس از شش ماه نسبت به سه ماه افزايش معني‌داري داشت به طوري كه بيشترين فعاليت آنزيم در تيمار توفوردي (1.44 µgTPF.g^-4 ) مشاهد شد كه به طور معني‌داري از شاهد بيشتر بود. نتيجه‌گيري: نتايج نشان مي‌دهد كه علف‌كش‌هاي مورد مطالعه در طول دورۀ سه ماه موجب كاهش معني‌دار در فعاليت آنزيم‌ها نسبت به شاهد شده كه اين فعاليت آنزيمي پس از شش ماه مجدداً به سطح قبل از مصرف علف‌كش‌ها رسيده است. اين موضوع احتمالاً به اين دليل بوده است كه زمان ماندگاري علف‌كش‌ها در خاك كمتر از شش ماه بوده است.