مشتركات و تبادلات زبان فارسي و زبان اردو

روابط فرھنگي و تعلقات تاريخي ميان دو ملت برادر ايران و پاكستان از قديم الايام واز سده هاي بسيار كهن وجود داشته است۔ در صفحات تاريخ سرزمين پارس و سرزمين شرقي هند و پاكستان و پس از خيزش اسلام ،اين حقيقت بر همه ديرينه شناسان و تاريخ نگاران روشن است كہ اسلام در شبہ قارہ بوسيلہ فارسي زبانان واردشد۔ سپس پادشاھان پارسي زبان كہ برشبہ قارہ حاكم گرديدند موجب گسترش زبان و ادبيات پارسي در اين سرزمين شدند اماچون سپاہيان ھمين پادشاھان مسلمان افرادي از مناطق مختلف بودند كہ بہ زبانہاي محلي خود سخن مي گفتند در اردوگاههاي لشگريان با ممزوج شدن با زبان ديواني و همه گير پارسي و اختلاط آن با زبانہاي محلي شبہ قارہ موجب شد تا در دراز مدت زبان و تكلمي جديد پديدار گردد۔ با همنشيني اين افراد با باشندگان بومي شبہ قارہ زبان جديدي بہ اسم اردو بوجود آمد كہ بعدها اين زبان نوپيدايش يافته در سراسر ھند و پاكستان گستر ده و همه گير شد و بامرور زمان اين زبان جديد در شبہ قارہ جايگاہ پارسي را گرفت و جايگزين آن شد. اما آنچه كه حائز اهميت است مہم آن است كہ اغلب كلمات زبان اردو از زبان پارسي گرفتہ شدہ است هر چند به فراخور مكاني و جغرافيايي نوع بيان و حتي مفهوم كاربردي آن هر چند محدود تغيير يافت و در زبان اردو كاربردي نوين پيدا كرد. زبان پارسي بر ادبيات محلي (ھرچند كه با رسم الخط پارسي نگارش مي گردد و تلفظ مي يابد ويا به زبانہاي محلي ديگر اين منطق بكار ميرود چون پنجابي و سندي و سراييكي و بلوچي و پشتو)و بر زبان و ادبيات اردو شديدًا تاثير گذاشتہ است۔ بطور نمونہ تواريخ و منظومہ ھاي رزمي كہ تحت بر پيروي از شاھنامہ فردوسي نوشتہ شدہ يا كتب ارزندہ ي ديگري كہ توسط ادباء و شاعران شبہ قارہ در تتبع و پيروي كلام مولانا، سعدي يا حافظ بہ جاي گذاشتہ شد را ميتوان از نمونه ها و شاهدان عيني و ملموس اين تاثير گذاري نام برد۔ ھمچنين اين نفوذ فارسي در شكل گيري و خلق ضرب المثل ھاي اين منطقہ ھم آشكار است و در محاوره روزمره مردم اين خطه براي بيان عميق تر و موثر تر كلام و منظور خود يا بصورت اصل يعني بہ زبان فارسي يا معادل آنرا باز با قرض گرفتن اسامي و تركيب هاي پارسي استفادہ مي كنند۔ بعد از استقلال و تاسيں كشور پاكستان ،دولت ايران در شہر ھاي بزرگ و مراكز علمي و رايزني ھاي فرھنگي را بعنوان پاسداران زبان و ادب پارسي و ترويج آن تاسيں نمود كہ نہ تنہا براي گسترش و عميق تر ساختن روابط برادرانه و دوستانه درميان مردم ايران و پاكستان سعي و كوشش مي كنند بلكہ براي حفظ زبان فارسي و نفوذ و گسترش زبان فارسي در كنار زبان اردو به آموزش و تحقيق دانشجويان و دانش پژوهان همت گمارده اند۔ از آنجا كه اھالي پاكستان خود را وارث فرھنگ و تمدن و زبان وميراث ادبي نياكان و پادشاھان مسلمان شبہ قارہ مي دانند همواره در اين تلاش مقدس همراه و همگام بوده اند ۔