بررسي موسيقي بيروني در شعر عرفي شيرازي

جمال الدين محمد عرفي شيرازي از شاعران طراز اول سده دهم،مشهور در ايران و هند و روم و از سخنوران بزرگ عصر خويش كه با وجود حداثت سن و مرگ در دوره جواني آثار زيبا و ماندگاري از خويش بر جاي نهاده است ،كليات او شامل قصايد،غزليات،قطعات،رباعيات،ساقي نامه ها،ترجيع بند و تركيب بند و مثنويهاي مجمع الابكار و فرهاد و شيرين (ناتمام) و رساله نفسيه به نثر است. گرچه عرفي خود را غزلسرا مي داند و غزليات او سرشار از تفكرات عرفاني و نوعي آزاد انديشي است اما شهرت او بيشتر به خاطر قصايد اوست.علاوه بر زبان روان و استوار همراه با نازك خيالي و مضمون يابي،تسلط او بر جنبه موسيقايي شعر ،از دلايل موفقيت اوست.دقت در ظرايف و كاربرد مناسب وزن ، قافيه و رديف به شعر عرفي زيبايي خاصي بخشيده و آهنگين بودن كلامش،تا حد زيادي نتيجه كاربرد مناسب اين عناصر شعري است. اين پژوهش به شيوه تحليل محتوا و كتابخانه اي به بررسي موسيقي بيروني و تاثير و جايگاه آن در شعر عرفي پرداخته و پس از اوردن مقدماتي در باب شعر و موسيقي و موسيقي بيروني،غزليات و قصايد شاعر را از جهت كاربرد اوزان عروضي مورد بررسي قرار داده و نتايج بدست آمده در قالب جداول و نمودار هايي توصيف شده و در نهايت مشخص گرديده كه اوزان شعري عرفي در قصايد و غزليات بيشتر جويباري و در بحر رمل بوده است.