تبيين آفرينش تعادل جنسيتي در فضا (نمونه موردي: مراكز خريد شهر تهران)

بيان مساله: محصول معماري خلق فضاست. فضا پس از حيات، از طريق كاربران روزانه تعريف و باز‌تعريف مي‌شود. از اينرو شناخت كاربر و مطالعه زمينه‌هاي آنان مانند سن، جنسيت و قشرهاي فرهنگي در فضا اهميت شاياني مي‌يابد. يكي از اين عوامل، جنسيت است كه مقوله‌اي اجتماعي است و اينكه هر جنسيتي چگونه رفتار مي‌كند، محصول اجتماع است. بر مبناي اين واقعيت زنان و مردان، تجارب متفاوتي در زندگي دارند و بر طبق تحليل‌هاي جامعه‌شناختي به شكل‌هاي متفاوتي فضا را اشغال مي‌كنند و بنابراين طراحي به شكل قابل ملاحظه‌اي بر الگوهاي جنسيتي استفاده از فضا كاربرد دارد. پرسش‌هاي‌تحقيق: اين پژوهش درصدد بررسي ارتباط جنسيت و فضا بوده و با تبيين مولفه‌هاي برگرفته از جنسيت و تحليل آنان، در پي پاسخگويي به پرسش‌هاي نقش عامل جنسيت در طراحي معماري و چگونگي رسيدن به تعادل جنسيتي در فضا و تببين نقش جنسيت در مساله طراحي معماري مي‌باشد هدف تحقيق: هدف پژوهش حاضر، تبيين جايگاه جنسيت در طراحي معماري مي‌باشد. روش تحقيق: روش پژوهش، روش كيفي نظريه‌ي زمينه اي است و در راستاي انجام پژوهش، 5 مركز خريد در شهر تهران انتخاب شده و با كاربران اين مراكز مصاحبه شده و پاسخ‌ها مورد سنجش و تحليل قرارگرفته‌اند. مهم ترين يافته ها و نتيجه گيري: نتايج حاصله از تجزيه و تحليل فضاي مراكز خريد شهر تهران شاخص‌هايي را ارائه نمود كه به عنوان عوامل موثر در سنجش مطلوبيت فضا تلقي شده و سنجش كارآيي طراحي فضا را در پي داشتند. بر اساس نتايج، در صورتي كه مفاهيم منتج به مقوله‌هاي ارايه شده‌ي كمال‌گرايي، پذيرش فضايي، ترغيب به تداوم حضور در فضا، بازآفريني آسايش در فضا، تناسب جنسيتي فضا در طراحي مورد توجه قرار گيرند، طرح حاصل به تعادل جنسيتي دست يافته و جنسيت به عنوان عاملي اجتماعي در مساله طراحي لحاظ شده و در نهايت با تناسب جنسيتي فضا، تعادل جنسيتي به معناي توجه به هر دو گروه و نيازهاي آنان برقرار شده و فضا براي تمامي گروه‌هاي جنسيتي مطلوب خواهد بود.