بررسي پايداري كنارۀ رودخانۀ طالقان در برابر فرسايش و راهكارهاي مديريتي آن با استفاده از روش تنش برشي لين

پديدۀ فرسايش و انتقال رسوب از جمله فرايندهاي هيدروديناميكي مهمي است كه بسياري از سيستم‌هاي هيدروليكي نظير حوضه‌هاي آبريز، رودخانه، سواحل، بنادر، سدها، پل‌ها، جاده‌ها، كشتزارها و تأسيسات عمراني را متأثر مي‌سازد. در اين ميان، مطالعۀ ناپايداري كنارۀ رودخانه براي فعاليت مهندسي به منظور پايدارسازي كناره در برابر فرسايش از اقدامات ضروري است. بنابراين، در پژوهش حاضر ضريب ناپايداري رودخانۀ طالقان و راهكار مهندسي براي پايدارسازي كنارۀ آن با استفاده از مدل لين بررسي شد. به اين منظور، كليۀ پارامترهاي مورد نياز با استفاده از بررسي ميداني و تصاوير گوگل ارث اندازه‌گيري شد و در نهايت شيب، تنش برشي، زاويۀ شيب، ضريب پايداري ذره‌، ضريب پايداري و سپس اندازۀ پاره‌سنگ مؤثر براي سنگ‌چيني كناره‌هاي مقاطع مد نظر در رودخانۀ طالقان به دست آمد. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده، بيشترين ميزان فرسايش و در نتيجۀ آن، كمترين ضريب پايداري (0.0002 و 0.0001) و بزرگ‌ترين پاره‌سنگ در آستانۀ حركت (0.33 و 0.48 متر) و مؤثر براي سنگ‌چيني مربوط به مقطع 4 در هر دو كناره است كه به محدودۀ روستاي گوران مربوط مي‌شود و كمترين ميزان فرسايش و در نتيجۀ آن، بيشترين ضريب پايداري (0.002 و 0.017) و كوچك‌ترين پاره‌سنگ در آستانۀ حركت (0.75 و 0.95 متر) براي سنگ‌چيني مربوط به مقطع يك در محدودۀ روستاي مهران است. از دلايل آن مي‌توان اندازۀ ذرات كناره‌ها، شيب بستر، شيب كناره و عرض دبي لبالبي را بيان كرد. با توجه به موقعيت منطقه بهترين راه براي جلوگيري از فرسايش كناره‏اي ايجاد سنگ‌چين در كناره‌هاي با فرسايش زياد است.